Wydarzenia

Wydarzenie na Facebooku

„Dlaczego właśnie Anielewicz był komendantem? Bardzo chciał nim być, więc go wybraliśmy” – mówił po latach reporterce Hannie Krall Marek Edelman. Czy Anielewicz był tylko bohaterem z przypadku? A może człowiekiem, w którym wojenna sytuacja wyzwoliła talent przywódczy i siłę? Co tak naprawdę wiemy o jego życiu i wyborach, których dokonywał? Jak z chłopca wychowanego na biednym warszawskim Powiślu, jednego z wielu lokalnych liderów Ha‑Szomer ha‑Cair, stał się „Anielewiczem”, którego historię znamy dziś? 

Anielewicz był jedną z kluczowych postaci podziemnego ruchu młodzieżowego w getcie warszawskim na długo przed powstaniem kwietniowym. Od pierwszych miesięcy wojny pracował jako wychowawca młodzieży, odwiedzał inne getta, nielegalnie nasłuchiwał wiadomości radiowych, uczestniczył w publikowaniu prasy podziemnej, do której napisał wiele artykułów – których wydźwięk może zaskakiwać dzisiejszego czytelnika. Wiele śladów tej działalności zachowało się w Archiwum Ringelbluma. Z czasem Anielewicz stał się orędownikiem i jednym z inicjatorów oporu zbrojnego przeciw Niemcom. 

Zaskakujące, że nie powstała dotychczas naukowa biografia tak znaczącej postaci. Choć o powstaniu w getcie warszawskim i jego kulturowym, politycznym i społecznym znaczeniu napisano już wiele, to brakuje systematycznej i wyczerpującej monografii postaci komendanta ŻOB biorącej pod uwagę także to, jak konstruowano jego wizerunek po śmierci. W moim wystąpieniu przedstawię zarys biografii komendanta ŻOB i założenia mojego projektu badawczego „Mordechaj Anielewicz – biografia i pamięć”.

Seminarium odbędzie się 16 kwietnia 2024 r. o godzinie 11:00 w sali ŻIH w Błękitnym Wieżowcu (Plac Bankowy 2, wejście od ul. Tłomackie).

dr Maria Ferenc – badaczka Zagłady. Pracuje na Uniwersytecie Wrocławskim, obecnie przygotowuje biografię Mordechaja Anielewicza. Koordynuje projekt badawczy „Encyklopedia getta warszawskiego” przygotowywany w Żydowskim Instytucie Historycznym. Współredaktorka kilku tomów dokumentów z Archiwum Ringelbluma. Publikowała artykuły m.in. w „Radical History Review”, „Zagładzie Żydów”, „Media History”, „Annales de démographie historique”. Jest finalistką Nagrody Naukowej „Polityki", Monografia „Każdy pyta, co z nami będzie”. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie zdobyła m.in. Nagrodę Historyczną „Polityki”, Nagrodę Klio, Nagrodę im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka, a także wyróżnienie w konkursie The Yad Vashem International Book Prize for Holocaust Research 2022.