Polska w wyobrażeniach mesjańskich żydów Rzeczypospolitej szlacheckiej
Historycy od dawna zwracali uwagę na zadziwiający brak wśród żydów dawnej Polski świadomości wygnania, poczucia, że żyją nie w ojczystym kraju, lecz diasporze. W responsach rabinackich i homiliach nieustannie powraca zdanie: „Wydaje się im, że znaleźli twardy grunt pod nogami, że przyszedł kres ich wygnania”. W późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności pozytywny stosunek żydów do państwa polskiego, a później Rzeczypospolitej łatwo można było wytłumaczyć chociażby faktem, że Polska była miejscem schronienia dla kolejnych fal wygnańców żydowskich.