Misją ŻIH jest upowszechnianie wiedzy na temat dziedzictwa tysiącletniej obecności Żydów na ziemiach polskich.
Instytucja realizuje swój cel między innymi poprzez prezentację zbiorów w ramach wystaw czasowych oraz różnorodnych wydarzeń artystycznych, konferencji naukowych, spotkań popularnonaukowych, a także działalność edukacyjną i wydawniczą. Instytut jest zarówno depozytariuszem pamięci o przeszłości, jak i żywym centrum kultury – miejscem, które aktywnie uczestniczy w procesie kształtowania świadomości historycznej i postaw społecznych.
Jednym z najważniejszych zadań Żydowskiego Instytutu Historycznego jest dbanie o spuściznę żydowską przechowywaną w archiwum naszego Instytutu. Na jego zbiory składa się siedem milionów stron różnorakich dokumentów. Najważniejszą częścią zbiorów jest Archiwum Podziemnego Getta Warszawy, zwane też Archiwum Ringelbluma.
W Instytucie dbamy o pamięć o zabytkach kultury żydowskiej w całej Polsce i ich dokumentację. Ponadto, zajmujemy się rozwojem największej w Polsce biblioteki judaistycznej. Obecnie księgozbiór liczy ponad 85 tysięcy woluminów, w tym kilka tysięcy starodruków i rękopisów, dlatego wymaga on szczególnej troski.
Chcemy rozwinąć działalność wydawniczą, której efektami będą między innymi publikacje świadectw z okresu Zagłady, a także dzieła ukazujące historię Żydów w Polsce i w świecie.
Szczególnym zadaniem ŻIH-u jest rozwój działalności genealogicznej. Dla wielu osób z całego świata szukających swych korzeni, archiwa Instytutu oraz doświadczenie i wiedza naszych pracowników są nieocenioną pomocą.
Chronimy i konserwujemy największą w Polsce kolekcję dzieł sztuki znajdującą się w naszych magazynach. To ponad piętnaście tysięcy dzieł sztuki, które chcemy zaprezentować jak najszerszej publiczności. W kolekcji mamy prace artystów żydowskiego pochodzenia, a także bogate zbiory rzemiosła artystycznego i judaików.
Żydowski Instytut Historyczny prowadzi działalność edukacyjną i kulturalną, ukazującą szerokiej publiczności, szczególnie zainteresowanej tą tematyką, dzieje i kulturę polskich Żydów.
Chcemy kontynuować dotychczasową współpracę, a także nawiązywać nowe kontakty z największymi instytucjami badawczymi i wystawienniczymi w Polsce i na świecie zajmującymi się historią Żydów, pamięcią Shoah, muzealnictwem.
Dysponujemy największym w Polsce zespołem naukowym zajmującym się żydowskim dziedzictwem. W Żydowskim Instytucie Historycznym działają zespoły badawcze, dzięki pracy których rozwijamy działalność edukacyjną i wykładową. Praca badawcza nad historią i kulturą żydowską, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad zespołami archiwalnymi ŻIH jest zadaniem, które jest dla nas szczególnie ważne.