Digitalizacja

Dział Zbiorów Cyfrowych i IT zajmuje się prezentowaniem w postaci cyfrowej zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego. Nasze cyfrowe repozytoria zapewniają wolny, nieograniczony dostęp do zdigitalizowanych zbiorów dotyczących kultury, historii i twórczości Żydów polskich i europejskich.

Digitalizacja jest jednym z kluczowych zadań ŻIH, pozwala zarówno chronić zbiory, jak i dzielić się nimi z użytkownikami internetu. Proces digitalizacji w Instytucie trwa od wielu lat, a jednym z jego najważniejszych efektów jest Centralna Biblioteka Judaistyczna (2014 r.) i Portal Delet (2017 r.).

Centralna Biblioteka Judaistyczna (CBJ) kontynuuje misję działającej przed II wojną światową Głównej Biblioteki Judaistycznej. W bibliotece udostępnione są czasopisma, książki, starodruki, fotografie oraz kolekcje dzieł sztuki. Do CBJ trafiają wszystkie wybrane do udostępnienia materiały, tworząc tym samym ogólnodostępną, bogatą kolekcję zbiorów skupiającą się na wszystkich aspektach historii i kultury Żydów w Polsce i Europie. CBJ jest dobrym narzędziem pracy dla naukowców, historyków, genealogów oraz badaczy kultury i historii Żydów. 

Portal Delet (hebr. ‘drzwi’) prezentuje najcenniejsze zdigitalizowane zbiory ŻIH i Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny, w tym w całości opracowane Archiwum Ringelbluma. Portal nastawiony jest na działania edukacyjne z różnorodną ofertą materiałów i warsztatów stworzonych przez naukowców i edukatorów. Stanowi idealny punkt wyjścia dla wszystkich osób zainteresowanych kulturą żydowską, ale niebędących specjalistami. W Portalu znajdują się lekcje, warsztaty i oprowadzania kuratorskie prezentujące kluczowe informacje o historii i kulturze żydowskiej oraz mniej znane szczegóły, ciekawostki i historię naszych zbiorów. Delet umożliwia zalogowanym użytkownikom pracę na udostępnionych zasobach. Dzięki interaktywnym narzędziom można również tworzyć i edytować własne, wirtualne materiały edukacyjne. 

 
Najcenniejsze zbiory

Zbiory CBJ i Delet obejmują Archiwum zainicjowane przez Emanuela Ringelbluma i stworzone przez grupę Oneg Szabat, by dokumentować Zagładę. Zbiór ze względu na swoją wyjątkową wartość został wpisany na listę Pamięć Świata UNESCO. Wśród naszych zbiorów znajdują się także dzieła z kolekcji Józefa Sandla, będące jedną z najważniejszych i najbardziej wyjątkowych kolekcji dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej sztuki polskich Żydów. Na uwagę zasługuje też pełne wydanie wszystkich tomów Archiwum Ringelbluma

W CBJ umieszczono też dużą kolekcję prasy żydowskiej w języku polskim i jidysz oraz kolekcję archiwaliów, starodruków i rękopisów. Na uwagę zasługują też wszystkie wydane tomy Pełnej Edycji Ringelbluma i Kwartalnika Historii Żydów.

Projekty

Dział Zbiorów Cyfrowych realizował w ostatnich latach szereg projektów i grantów. We współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN realizowaliśmy zadania dotyczące digitalizacji i opracowania zbiorów w latach 2020–2024 w projekcie „Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe” dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014–2020 (85%) oraz ze środków budżetu państwa (15%) w ramach Programu „Kultura”.

Stale powiększamy nasze biblioteki cyfrowe o nowe materiały oraz rozwijamy się poprzez kolejne programy związane z dziedzinami humanistyki cyfrowej.

Zakończone projekty

Delet II – projekt był realizowany przez Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce i Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma w ramach programu Kultura Cyfrowa MKiDN, zakładającego udostępnienie przedwojennego, fotograficznego archiwum Muzeum Żydowskiego w Berlinie – tak zwanej kolekcji „Berlinka”. W ramach projektu stworzono też aplikację Portal Delet. Aplikacja jest dostępna na urządzenia z systemami Android. Prezentuje ona wybór dokumentów, dzieł sztuki, a także lekcji. Parterem przy wykonaniu aplikacji mobilnej jest firma Mysza Software.

Przeglądaj zbiory „Berlinki”

Lekcje o „Berlince” na portalu Delet

Wirtualna Encyklopedia getta warszawskiego – to wieloletni, interdyscyplinarny projekt naukowy ZIH. Encyklopedia stanowi syntezę wszystkich prac nad pełną edycją Archiwum Ringelbluma. 

Polski Słownik Judaistyczny – praca zbiorowa pod. red. Zofii Borzymińskiej i Rafała Żebrowskiego.

W ramach popularyzacji domeny publicznej wzięliśmy udział w akcji „Poużywaj sobie”, organizowanej przez Pracownię Otwierania Kultury.

Współpraca i instytucje partnerskie

Wieloletnim partnerem technologicznym oraz wykonawcą oprogramowania jest Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK).