Aktualności

2 sierpnia 1943 roku członkom Sonderkommanda udało się wzniecić w Treblince powstanie, którego celem miało być zniszczenie ośrodka zagłady. W czasie buntu jedynie 200 osobom udało się wydostać z obozu, a końca wojny doczekało około 100 z nich. Po powstaniu obóz zaczęto likwidować. W listopadzie 1943 roku rozebrano wszelkie obozowe zabudowania oraz instalacje, teren zaorano i obsiano łubinem. Od 23 lipca 1942 roku, gdy do Treblinki przyjechał pierwszy transport z Żydami z getta warszawskiego, do listopada następnego roku zginęło tam ponad 900 tysięcy osób.

Jednym z punktów w programie obchodów rocznicy będzie otwarcie wystawy Kiedy słucham opowiadań z Treblinki, coś zaczyna dławić i dusić moje serce, na której zostaną zaprezentowane pochodzące z Archiwum Ringelbluma świadectwa osób, które zdołały uciec z obozu śmierci. Relacje te, obecnie przechowywane i opracowywane przez Żydowski Instytut Historyczny, zebrali działający w ukryciu w getcie warszawskim członkowie grupy „Oneg Szabat”. Jest to najważniejszy zbiór archiwalny, w którym zapisano los Żydów pod niemiecką okupacją w Polsce.

We współpracy z artystą Michałem Bojarą stworzyliśmy na terenie obozu w Treblince symboliczną Wstęgę Pamięci z wypisanymi imionami zamordowanych w Treblince, które do tej pory udało się odnaleźć. Instalacja została stworzona w ramach projektu Księga Imion, realizowanego przez Żydowski Instytut Historyczny wraz z Fundacją „Pamięć Treblinki”. Celem projektu jest przywrócenie pamięci o setkach tysięcy bezimiennych ofiar tego największego cmentarzyska polskich Żydów.  Jednym z największych pośmiertnych sukcesów nazistów jest to, że spośród 990 tys. zamordowanych tam osób znamy jedynie 30 tys. nazwisk. Umarli w zapomnieniu, nie wiemy jak się nazywali, jak wyglądały ich twarze, kim byli. To niewiarygodne. Dlatego moją obsesją jest odtworzenie imion tych, którzy zginęli. Chcemy gromadzić jak najwięcej danych – imiona i nazwiska, wiek, adresy, zawody. – podkreśla prof. Paweł Śpiewak, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. 

Po części oficjalnej goście zostaną oprowadzeni po terenie byłego obozu zagłady przez edukatorów Żydowskiego Instytutu Historycznego specjalnie opracowaną na tę okazję trasą, a także po raz pierwszy będą mogli skorzystać z audioprzewodnika „Obóz Zagłady Treblinka II”  – aplikacji na telefony komórkowe, która prowadzi po terenie byłego obozu, opowiadając jego historię. Zwiedzającym zostanie także udostępniona stworzona przez Żydowski Instytut Historyczny mapa byłego obozu zagłady Treblinka II.

Warto przy tej okazji wspomnieć, że 21 lipca 2017 roku podpisano w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego list intencyjny na rzecz utworzenia na terenie byłego obozu zagłady Treblinka „Muzeum — miejsca pamięci po niemieckim obozie zagłady i obozie pracy w Treblince”. Sygnatariusze uznali, że jest to największy cmentarz polskich obywateli – w przytłaczającej większości obywateli polskich pochodzenia żydowskiego i dlatego niezbędna jest zmiana statusu tej placówki na zgodny z rangą Pomnika Zagłady, jaką temu miejscu przyznała ustawa o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady.

Program obchodów:

11:30 – główne uroczystości pod pomnikiem w centralnym miejscu pamięci Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince

12:30 – zwiedzanie obozu zagłady Treblinka II z przewodnikami

13:30 – otwarcie wystawy prezentującej dokumenty z Archiwum Ringelbluma

Więcej informacji na temat projektu Księga Imion: http://pamiectreblinki.pl/imiona-ofiar/

Wydarzenie w ramach 75. rocznicy Aktion Reinhardt i Zagłady Żydów Polskich dokonanej przez niemiecką III Rzeszę.

Informacje techniczne na temat audioprzewodnika Obóz Zagłady Treblinka II: audioprzewodnik należy zainstalować w smartfonie pobierając darmową aplikację AudioTrip (dostępną na stronieaudiotrip.org oraz w Sklepie Google Play lub AppStore). W katalogu aplikacji trzeba wyszukać trasę “Obóz Zagłady Treblinka II” i ściągnąć ją na swój telefon. Najlepiej zrobić to przed przyjazdem do Treblinki. Aplikacja posługuje się technologią GPS, dzięki czemu zwiedzanie nie wymaga stałego dostępu do Internetu. W trakcie korzystania ze ścieżki musi być włączona lokalizacja w telefonie. Należy także używać słuchawek, aby nie zakłócać ciszy i nie przeszkadzać innym osobom w tym szczególnym miejscu pamięci.