Wydarzenia

Wydarzenie na Facebooku

Spotkanie odbędzie się na żywo w Żydowskim Instytucie Historycznym, nie będzie transmitowane online.

Publikacja albumowa składająca się z fotografii oraz kadrów filmowych wybranych z licznych archiwów fotograficznych i filmowych w Polsce i na świecie.
Te wizualne świadectwa powstały w latach 1940–1948 w getcie warszawskim i jego ruinach. Prezentowany wybór i układ stanowią autorską koncepcję Anny Duńczyk-Szulc i dr Agnieszki Kajczyk.

Obrazy ukazują zwielokrotnione spojrzenia na Warszawę tamtego okresu – są to filmy jednostek propagandowych i amatorów, fotografie robione przez żołnierzy i członków ruchu oporu, kobiety i mężczyzn. Zestawienie ich obok siebie daje zaskakujący efekt: rozmnożenie punktów widzenia, kierunków ujęć, pór dnia, jak również sposobów fotografowania i towarzyszących im emocji. Ujęcia te stają się uniwersalną opowieścią o praktykach obrazowania podczas wojny, ale także – dzięki odzyskaniu znaczenia kadrów i poznaniu intencji autorów – umożliwiają czytelnikowi opowiedzenie się po stronie ofiar. Wizualna historia tworzenia getta, jego funkcjonowania, powstańczego zrywu, likwidacji i trwania „miejsca-po-getcie” łączy się w jedną historię istniejącą w różnych pamięciach, narracjach i krajach: w Polsce, Niemczech, Stanach Zjednoczonych czy Izraelu.

W książce po raz pierwszy opublikowane zostaną nieznane materiały z powstania w getcie. Fotografie i filmy pochodzą z ŻIH i Muzeum Warszawy, a także z IPN, Archiwum Państwowego w Warszawie, Archiwum Akt Nowych, FINA, z Izraela – Yad Vashem i Ghetto Fighters’ House Museum, ze Stanów Zjednoczonych – United States Holocaust Memorial Museum i YIVO, jak również z Bundesarchiv w Niemczech.

Oprócz materiału wizualnego publikacja zawiera teksty: uznanej badaczki Janiny Struk, autorki pionierskiej monografii Holocaust w fotografiach. Interpretacje dowodów, oraz dr. Tomasza Szerszenia, antropologa kultury, autora nagradzanej książki Wszystkie wojny świata.

_____

Anna Duńczyk-Szulc – absolwentka Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego. Jest współkuratorką wystawy stałej w Żydowskim Instytucie Historycznym „Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu”, była odpowiedzialna merytorycznie za fotografie prezentowane na wystawie czasowej "Gdzie jesteś? Rdz 3,9", jest też redaktorką książki „Rozproszony kontakt. Fotografie z Archiwum Ringelbluma na nowo odczytane”. Obecnie pełni funkcję wicedyrektorki Muzeum Warszawy.

dr Agnieszka Kajczyk – kulturoznawczymi, historyczka, kierowniczka Działu Dokumentacji Dziedzictwa w Żydowskim Instytucie Historycznym im. E. Ringelbluma. Autorka Nalewki. Opowieść o nieistniejącej ulicy, współautorka książki Archiwum ważniejsze niż życie oraz artykułów na temat powojennych filmów żydowskich.

dr Weronika Kobylińska – historyczka sztuki i niezależna kuratorka, adiunktka w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (PWSFTviT). Wykładała w Instytucie Historii Sztuki UW (2019-2021) i była kierowniczką studiów niestacjonarnych. Guest professor w Aleksander-Brückner-Zentrums für Polenstudien (Martin-Luther-Universität, 2020). Prowadziła także wykłady na Politechnice Warszawskiej i w stołecznej ASP. W 2022 r. zrealizowała staż podoktorski w Kulturwissenschaftliches Institut Essen (KWI). Stypendystka m.in. Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz MKiDN. Koordynatorka polskiego oddziału międzynarodowej sieci badawczej Ars Graphica. Jej druga książka poświęcona polskiej fotografii (Awangardowa klisza) została nominowana do Nagrody im. J. Długosza (2022).

_____

Wydarzenie towarzyszy wystawie czasowej „Pomniki oporu. Sztuka wobec powstania w getcie warszawskim (1943-1956)".

„Pomniki oporu" to największa i jak dotąd najbardziej zróżnicowana prezentacja sztuki o powstaniu w getcie warszawskim rozpięta między wojną a początkami odwilży (1943–1956). Wybrane przez kuratorów rzeźby, pomniki, plakaty, grafiki i zdjęcia przybliżają nie tylko wielowymiarowość tematu oraz jego ogromne znaczenie towarzyszące całym pokoleniom, ale także trudności i emocje bliskie ich twórcom.

Na wystawie prezentowany jest obszerny wybór prac plastycznych, również tych do tej pory nieznanych, między innymi wielkoformatowe socrealistyczne obrazy olejne, projekty plakatów rocznicowych z lat 1945-1948, a także rysunki, fotografie, rzeźby i dzieła metaloplastyczne z epoki. Zgromadzone na ekspozycji prace pochodzą w przeważającej mierze z unikatowych zbiorów ŻIH‑u. Ich wybór poprzedziła szczegółowa kwerenda przeprowadzona przez kuratorów. Wśród artystów, których prace będzie można zobaczyć warto wymienić m.in Tadeusza Kulisiewicza, Natana Rapoporta, Alinę Szapocznikow, Henryka Hechtkopfa, Tadeusza Gronowskiego, Ignacego Witza czy Bronisława Linke.

Zobacz program wydarzeń towarzyszących.

_____

Program wydarzeń towarzyszących jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy #EEAGrants #Funduszenorweskie #EOG #EEANorwayGrants