Wydarzenia

Link do wydarzenia na Facebooku

Szacuje się, że od 1945 do 2022 r. spośród kilku tysięcy SS-manów, nadzorczyń i więźniów pełniących różne funkcje w KL Stutthof przed jakimikolwiek sądami stanęło zaledwie ponad 120 mężczyzn i kobiet, z których skazanych zostało ok. 110 osób. W Polsce odbyły się przynajmniej 34 procesy (cztery zbiorowe i 30 pojedynczych), kilka kolejnych przeprowadzono w RFN. Ostatnie z nich toczyły się w Hamburgu jeszcze w 2022 r. W liczbach bezwzględnych wymiar sprawiedliwości osądził zatem jedynie promil spośród wszystkich byłych funkcjonariuszy obozu Stutthof.Do powszechnej świadomości z całej gamy tych wielu dochodzeń i wyroków przeszedł jedynie proces przeprowadzony w Gdańsku w 1946 r., zakończony spektakularnym, publicznym wykonaniem wyroku śmierci na 11 osobach. Lagrowi ludzie to sugestywna i wielowątkowa opowieść o konkretnych ludziach z obozu Stutthof oraz ich ewolucji mentalnej i sprawczej, jaka nastąpiła w czasie pobytu w tym niemieckim obozie koncentracyjnym. To także ponadczasowa przypowieść o zmienności i nieprzewidywalności życia.

Rozmowę z autorem książki, dr. Marcinem Owsińskim, i dr hab. Katarzyną Person, kierowniczką Działu Naukowego ŻIH porozmawia Igor Rakowski-Kłos.

_____

dr Marcin Owsiński – historyk, kierownik Działu Naukowego Muzeum Stutthof. Zajmuje się historią obozu Stutthof, powojennymi procesami stutthofskimi, pamięcią i jej przemianami na przykładzie Stutthofu i jego więźniów, a także wykorzystaniem badań historycznych w edukacji. Laureat Pomorskiej Nagrody Muzealnej. Autor m.in. książek Stutthof : historia miejscowości i gminy od średniowiecza do maja 1945 roku (2014) i Lagrowi ludzie Śledztwo i pierwszy proces stutthofski (1945–1946). Opowieść o przemianie (2022).

dr hab. Katarzyna Person – historyczka, kierowniczka Działu Naukowego ŻIH. Zajmuje się historią Zagłady na ziemiach polskich i losami Żydów z Polski w obozach DP. Koordynatorka pełnej edycji dokumentów z Podziemnego Archiwum Getta Warszawy – Archiwum Ringelbluma. Autorka m.in. książek Dipisi. Żydzi polscy w amerykańskiej i brytyjskiej strefach okupacyjnych Niemiec, 1945–1948 (2019) i Policjanci. Wizerunek Żydowskiej Służby Porządkowej w getcie warszawskim (2018).

Igor Rakowski-Kłos – dziennikarz historyczny Gazety Wyborczej, redaktor magazynu „Ale Historia". Autor książki Dzień przed. Czym żyliśmy 12 grudnia 1981. Sekretarz Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego (2021).

Na ilustracji: fragment okładki książki Lagrowi ludzie Śledztwo i pierwszy proces stutthofski (1945–1946). Opowieść o przemianie autorstwa dr. Marcina Owsińskiego