Celem wystąpienia jest przedstawienie zarysu problematyki dotyczącej dziejów i relacji Żydów i Polaków na terenie Poznańskiego w latach 1938-1945. Obszar terytorialny obejmuje przedwojenne województwo poznańskie oraz obszar Kraju Warty (niem. Warthegau) pokrywający się z granicami przed 1 września 1939 r. Początkową cezurę stanowi rok 1938, w którym miały miejsce dwa istotne zdarzenia - reforma administracyjna skutkująca przyłączeniem do ówczesnego województwa poznańskiego powiatów kaliskiego, kolskiego, konińskiego i tureckiego zamieszkałych przez znaczący odsetek ludności żydowskiej oraz tzw. „Polenaktion” czyli deportacja z Niemiec Żydów polskiego pochodzenia pod koniec października 1938 r. (Jerzy Tomaszewski trafnie określił ją mianem „preludium Zagłady”).
Na seminarium omówiona zostanie sytuacja w późnej II RP (m.in. różne przejawy antysemityzmu na tym obszarze, reakcje ze strony samych Żydów, przejawy żydowskiego życia na tych terenach, „Polenaktion” i jej oddźwięk w obu społecznościach, polskiej i żydowskiej), podczas wojny, okupacji i Zagłady (m.in. deportacje z Kraju Warty, getta, obozy pracy przymusowej, obóz śmierci w Chełmnie; przejawy pomocy i przemocy) oraz we wczesnym powojniu (m.in. powroty, próba odbudowy życia na peryferiach, dochodzenie sprawiedliwości)
Seminarium odbędzie się 20 maja 2025 r. o godz. 11:00 w sali ŻIH w Błękitnym Wieżowcu (pl. Bankowy 2, wejście od ul. Tłomackie) i nie będzie nagrywane. ________
Dr Szymon Pietrzykowski - historyk, badacz i edukator specjalizujący się w historii Żydów, ze szczególnym uwzględnieniem regionu Wielkopolski (Provinz Posen / Poznańskie / Warthegau), pracownik Działu Edukacji ŻIH, twórca profilu „Wielkopolski Sztetl” (
https://www.facebook.com/WielkopolskiSztetl).