Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim

Książka przedstawia historię ponad dwudziestu sierocińców i internatów, funkcjonujących w getcie warszawskim od 1940 do 1943 roku, z których najbardziej znany jest Dom Sierot prowadzony przez Janusza Korczaka i Stefanię Wilczyńską. Autorka, prezentując wyniki swoich najnowszych badań, opisuje warunki życia codziennego dzieci w dzielnicy zamkniętej oraz ich dorosłych opiekunów.

 

W swojej książce zajmuję się tymi, którzy zagubili się w historii i przez historię zostali zapomniani. Zagubili się ze względu na swoje społeczne krzyżowe wykluczenie: jako Żydzi, jako dzieci, jako potrzebujące zewnętrznego wsparcia sieroty oraz jako ludzie żyjący w czasach niedających im szans na przetrwanie. Zostali zaś zapomniani jako bolesny wyrzut sumienia, który spycha się na margines wspomnień i opowieści, przysłaniając symbolami, które bądź co bądź zniekształcają obraz całości.

– fragment książki

 

W maju 1940 roku […] przyszedł do mnie Korczak. Nie prosił tym razem o przydział żywności, chciał po prostu, bym mu pomogła wywieźć swoją gromadę na wieś. „To może ostatnia szansa pobiegania dzieci po lesie. Oddychanie wiejskim powietrzem, zrywanie świeżej trawy […]. Zabiorę i inne dzieci, ale dajcie mi ekwipunek, personel i prowiant. Może to nasze ostatnie lato?”.

– fragment Wspomnień Zofii Szymańskiej

 

Monografia Agnieszki Witkowskiej-Krych nie tylko wzbogaca wiedzę o życiu w getcie warszawskim, funkcjonowaniu placówek opieki nad dzieckiem, ale także przywraca pamięć o wielu innych – poza Korczakiem – osobach starających się o to, aby dzieci, mimo dramatycznych warunków, miały szansę na przeżycie […].

Autorka zajęła się tematem, który nie doczekał się do tej pory pełnego opracowania. Na temat Zagłady i getta warszawskiego powstały dziesiątki prac, a mimo to nie przeanalizowano dotychczas, jak dokładnie funkcjonowała tam opieka nad osieroconymi żydowskimi dziećmi.

– fragment recenzji prof. Anny Landau-Czajki

 

 

Agnieszka Witkowska-Krych – doktor wiedzy o kulturze i religii, pracowniczka Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Stypendystka Fundacji Claims Conference oraz laureatka stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców. Zainteresowana szczególnie historią i kulturą Żydów warszawskich oraz ich wpływem na tożsamość miasta. Publikowała m.in. w „Zagładzie Żydów”, „Kwartalniku Historii Żydów”, „Tekstach Drugich”, „Pamiętniku Literackim” czy „Almanachu Muzealnym”. Autorka książki Mniej strachu. Ostatnie chwile z Korczakiem uhonorowanej w 2019 roku Nagrodą KLIO w kategorii varsaviana.

 

Książkę można kupić w Księgarni na Tłomackiem, także w formie ebooka.

 

Publikacja powstała przy wsparciu Fundacji im. Róży Luksemburg – Przedstawicielstwo w Polsce i dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

10.2022_logo_MKiDN.png [70.33 KB] fundacja_rozy_luksemburg_logo.jpg [62.08 KB]

 

Witkowska-Krych-dziecko_wobec_zagłady_okladka_06.2022.jpg
Autorka: Agnieszka Witkowska-Krych