Wydawnictwo

Esej, w którym autor z wielką erudycją ukazuje Marzec jako zdarzenie powiązane z Zagładą. Choć te dwa wydarzenia w polskiej historii mają swoją specyfikę, kontekst i w wielu aspektach nie da się ich porównywać (liczby, realia społeczne i etyczne dylematy), obydwa stały się fundamentalne dla naszej tożsamości; dotykają nie tylko tych, którzy byli ich uczestnikami lub świadkami, ale i kolejnych pokoleń. Sławomir Buryła wyznacza cztery płaszczyzny, w których podobieństwa między Marcem a Zagładą stają się szczególnie widoczne: pierwsza to retoryka tekstów publicystycznych i politycznych wystąpień, druga – przestrzeń dzieł sztuki, trzecia – pamięć ofiar i czwarta – pamięć zbiorowa. Książka jest zatem w dużej mierze szkicem o pamięci narodu, tej problematycznej i bolesnej.

Forma wybrana przez autora w pełni oddaje jego intencję i postawę badawczą: zagadnień tak obszernych jak Marzec (o których powiedziano już wiele, ale których wciąż nie można uznać za tematy omówione i zamknięte) nie da się przedstawić inaczej niż przez mapowanie, zestawianie, skojarzenia. Praca ta to jednocześnie rodzaj niewielkiej encyklopedii Marca – zestawia wiele perspektyw i faktów, które autor stara się oddzielić od późniejszych interpretacji i narosłych mitów. Każdy rozdział to niemal osobny esej z mnóstwem świadectw, skontrastowanych stanowisk, zebranych z różnych źródeł: dokumentów, ale i egodokumentów, a także utworów literackich, które – mimo że przez historyków traktowane bywają jak źródła niższej rangi – potrafią w jednym zdaniu czy metaforze uchwycić sedno problemu. Jak choćby przywoływane przez autora pytanie z Włoskich szpilek Magdaleny Tulli: „Czy można wierzyć narratorowi, który zajął mieszkanie pożydowskie?”.

– na podstawie recenzji prof. Andrzeja Zieniewicza

Sławomir Buryła – literaturoznawca, krytyk literacki, profesor na Wydziale Polonistyki UW. Zajmuje się popkulturą, edytorstwem XX-wiecznym, współczesną literaturą polską, a zwłaszcza prozą wojny i okupacji oraz Holocaustu. Jest autorem takich publikacji, jak m.in. Opisać Zagładę. Holocaust w twórczości Henryka Grynberga (2006), Wokół Zagłady. Szkice o literaturze Holokaustu (2016), Rozrachunki z wojną (2017), Wojna i okolice (2018). Wspólnie z Dorotą Krawczyńską i Jackiem Leociakiem przygotował syntezę Literatura polska wobec Zagłady (1939–1968) (2012, 2016, wyd. ang. 2020) oraz dwutomowe Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939‒2019) (2021). Jest redaktorem oraz współredaktorem kilkunastu tomów zbiorowych o współczesnej literaturze polskiej (w tym m.in. pięciotomowej syntezy Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku). Ostatnio ukazała się opracowana przez niego antologia Getto warszawskie w literaturze polskiej (2021).   

Publikacja finansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacji im. Róży Luksemburg – Przedstawicielstwo w Polsce.