Serce tamtego miasta

Po raz pierwszy odniesienie się do malarskiej pracy Symchy Trachtera było moim zadaniem w 2020 roku. Wtedy, na potrzeby wystawy „Symcha Trachter 1894-1942. Światło i barwa” prezentowanej w Żydowskim Instytucie Historycznym, której kuratorem był Jakub Bendkowski, zrealizowałam wideo Uz. Było ono inspirowane ostatnim dziełem Trachtera – niezachowaną i nieudokumentowaną polichromią Hiob, powstałą w ówczesnej siedzibie Judenratu, czyli w nieistniejącym już Budynku Głównym Gminy Żydowskiej przy ul. Grzybowskiej w Warszawie.  

Na przekór danym podjęłam – bezowocną – próbę odnalezienia fresku autorstwa Trachtera. Szukałam jej w nowoczesnym hotelu, który stanął nieopodal zniszczonego gmachu Gminy. Wykorzystałam do tego georadar, czyli profesjonalne narzędzie używane w archeologii, w celu odkrycia i zbadania tego, co pozostaje niewidoczne nieuzbrojonym okiem, co znajduje się pod powierzchnią  

Agnieszka Mastalerz, Uz, wideo z echogramów, 2020

Teraz, przy „Sercu tamtego miasta”, postanowiłam przypomnieć zachowane dzieło Symchy Trachtera – obraz Irysy z 1920 roku.  

Nazwa tytułowej rośliny pochodzi od imienia bogini Iris, posłanki łączącej świat bogów z ludzkim. W przeciwieństwie do tragicznych wiadomości otrzymywanych przez Hioba, informacje przekazywane przez boginię miały dawać nadzieję.  

Zrealizowany przeze mnie dyptyk fotograficzny korespondujący z Irysami Trachtera to wyreżyserowane kulisy pracy w Banku Nasion w Ogrodzie Botanicznym Państwowej Akademii Nauk w Powsinie. Wybierając na bohaterów fotografii nasiona, po raz kolejny, podobnie jak w Uz, skupiłam się na tym, co znajduje się pod spodem. Bank zwrócił moją uwagę również ze względu na swoją funkcję w pewien sposób podobną do idei ŻIH-u – gromadzi i przechowuje nasiona rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków roślin, a jego zasoby mają służyć przyszłym pokoleniom jako źródło wiedzy i dowód na bioróżnorodność regionu. Chciałam, żeby udostępnione w przestrzeni publicznej na początku marca Irysy Symchy Trachtera, wraz z moją  paradokumentacją  fotograficzną, były zapowiedzią wiosny. 

W naszym repozytorium cyfrowym obiekt można zobaczyć w najwyższej jakości.

_____

Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy #EEAGrants #Funduszenorweskie #EOG #EEANorwayGrants