Serce tamtego miasta

Jest wiosna 1940 roku. Od kilku miesięcy Warszawa znajduje się pod okupacją. Szkoły są zamknięte, żydowskie instytucje opiekuńcze w wyniku zarządzeń Niemców tracą magistrackie (do)finansowanie, w mieście tu i ówdzie zaczynają pojawiać się dziwne fragmenty kilkumetrowego muru. W Domu Sierot przy Krochmalnej 92 prowadzonym przez Janusza Korczaka i Stefanię Wilczyńską także zmiany. Liczba dzieci się zwiększa, przedwojenne zapasy kurczą się, ale wychowawcy czynią zabiegi, żeby podopieczni jak najmniej dotkliwie odczuwali efekty nowego porządku. Dom działa według wcześniej ustalonych zasad, dorośli i dzieci odpowiedzialni są za siebie nawzajem.  

Jest wiosna 1940 roku. Grupa dziewcząt siedzi na tylnym dziedzińcu budynku sierocińca i obiera kartofle, zapewne na najbliższy obiad lub kolację. Na przybrudzone fartuchy spadają cienkie skórki. Trzeba się starać, strugać uważnie i nie pozwalać sobie na jakiekolwiek marnotrawstwo. Nie wiadomo przecież, jak długo ta wojna potrwa.  

Jest wiosna 1940 roku. Za kilka tygodni dzieci z Krochmalnej 92, a także podopieczni trzech innych żydowskich sierocińców wyjadą na wakacje do Wawra. Tam po raz ostatni dane im będzie korzystać z dobroci lasu i rzeki. Tam jeszcze przez chwile będą bawić się beztrosko, nie wiedząc nawet, że niedługo po powrocie do Warszawy czeka je przeprowadzka do getta. 

Jest wiosna 1940 roku. Za rok o tej porze Dom Sierot będzie mieścił się przy ulicy Chłodnej 33, w budynku Szkoły Handlowej im. Marii i Józefa Roeslerów. Będzie inaczej, ciaśniej, mniej wygodnie. Do dzieci będą przychodzić goście „z miasta” po to, by opowiadać, jak teraz wygląda życie.  

Jest wiosna 1940 roku. Nikt nie przypuszcza, że za dwa lata Dom Sierot będzie zajmował część gmachu dawnego Towarzystwa Pracowników Handlowych i Przemysłowych przy Siennej 16/Śliskiej 9. Nikt nie wyobraża sobie, że właśnie wtedy, wiosną 1942 roku, w Domu Sierot wystawiona zostanie sztuka hinduskiego noblisty, mówiąca o umieraniu. Nikt nie wie, że to umieranie chwilę później stanie się udziałem nie tylko pracowników i wychowanków Domu Sierot, ale też podopiecznych innych instytucji opiekuńczych działających w getcie warszawskim i setek tysięcy warszawskich Żydów. 

Jest wiosna 1940 roku. Niech trwa jak najdłużej.

W naszym repozytorium cyfrowym obiekt można zobaczyć w najwyższej jakości.

_____

Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy #EEAGrants #Funduszenorweskie #EOG #EEANorwayGrants