Serce tamtego miasta

W 1944 roku powstał Centralny Komitet Żydów w Polsce, który z kolei powołał do życia Centralną Żydowską Komisję Historyczną. Ta od pierwszych dni po wyzwoleniu – jeszcze przed faktycznym zakończeniem II wojny światowej – zbierała relacje ocalałych z Zagłady, starając się udokumentować tragiczny los narodu żydowskiego pod niemiecką okupacją i przygotować materiał do osądzenia zbrodniarzy wojennych. W 1947 roku CKŻH została przekształcona w Żydowski Instytut Historyczny z siedzibą w Warszawie przy ulicy Tłomackie 5 – w gmachu dawnej Głównej Biblioteki Judaistycznej. 

27 listopada 1947 roku opublikowany został pierwszy okólnik nowo powstałego Żydowskiego Instytutu Historycznego, w którym wyznaczono główne zadania tej instytucji, m.in.: „gromadzenie, porządkowanie opracowywanie i opublikowanie materiałów dokumentalnych, dotyczących dziejów Żydów w Polsce”. Okólnik został opatrzony okrągłą pieczęcią Żydowskiego Instytutu Historycznego przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce. 

Kolejne lata nie były łatwe dla odradzającej się polskiej społeczności żydowskiej. W 1950 roku CKŻP został zlikwidowany, wskutek narastającej fali antysemityzmu w latach 50. wyjechało z Polski kilkadziesiąt tysięcy Żydów i Żydówek, kolejnym ciosem były wydarzenia Marca 1968 roku. W ciągu siedmiu dekad swojego istnienia ŻIH kilkakrotnie zmieniał nazwę i strukturę, przyjmując wreszcie w 2008 roku imię Emanuela Ringelbluma, twórcy Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego, najcenniejszego skarbu znajdującego się w zbiorach. Przez te wszystkie lata Instytut niezmiennie realizował i wciąż realizuje swoją misję, potwierdzoną po raz pierwszy tą pieczęcią, którą widać na zdjęciu.  

Stempel wydaje się niewielkim, niepozornym przedmiotem – a jednak ma ogromne znaczenie. To ucieleśnienie autorytetu instytucji, jej symbol. Zaklęta jest w nim historia – zarówno samego Instytutu, jak i polskiej społeczności żydowskiej. Potwierdza ich istnienie, jest świadectwem tego, że chociaż celem Zagłady było unicestwienie całego narodu, ten naród przetrwał i włożył ogromny wysiłek w odbudowanie swoje życia w Polsce – jednocześnie zobowiązując nas, dzisiaj, do kontynuowania tego wysiłku. To wielka odpowiedzialność.

W naszym repozytorium cyfrowym obiekt można zobaczyć w najwyższej jakości.

_____

Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy #EEAGrants #Funduszenorweskie #EOG #EEANorwayGrants