Aktualności

Portret Henryka Wieniawskiego, ok. 1865 r., Polona

Dziadek Henryka, Herszek Majer Helman, był cyrulikiem w Wieniawie – przedmieściu Lublina. Syn Herszka, Wolf Helman, zmienił nazwisko na Tobiasz Wieniawski, a po kilku latach ponownie zmienił imię na Tadeusz i przyjął chrzest.

Tadeusz Wieniawski został lekarzem. Podczas powstania listopadowego był lekarzem sztabowym przy 4 pułku strzelców pieszych. Za odwagę dwukrotnie odznaczono go Krzyżem Wojskowym. Po klęsce powstania zorganizował szpital dla rannych oficerów i żołnierzy na terenie Prus.

Henryk Wieniawski urodził się w 1835 r. w Lublinie. Jego matką była druga żona Tadeusza, Regina Wolff. Miał czterech braci: Józefa, pianistę i kompozytora; Kajetana; Juliana, pisarza, uczestnika powstania styczniowego; Aleksandra.

W wieku 9 lat Henryk wystąpił po raz pierwszy na koncercie w Paryżu, a jako 13-latek rozpoczął karierę wirtuozowską, koncertując w Warszawie, w miastach rosyjskich, a następnie w Paryżu, Londynie, Holandii, Belgii, Niemczech, krajach skandynawskich, Krakowie i Lwowie. Przez 12 lat był solistą nadwornym w Petersburgu, lecz po konflikcie z namiestnikiem Królestwa Polskiego wyjechał do USA, a potem znów koncertował w całej Europie.

„Wieniawski był nie tylko jednym z największych wirtuozów swoich czasów, ale i wybitnym kompozytorem m.in. dwóch koncertów skrzypcowych oraz wielu utworów na skrzypce z towarzyszeniem fortepianu: tańców, wariacji, utworów salonowych, także utworów na skrzypce solo” – pisał Leon Tadeusz Błaszczyk. W 1935 r. z inicjatywy Adama Wieniawskiego, bratanka Henryka, w Warszawie został powołany Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy jego imienia. W pierwszej edycji dwie nagrody przypadły polskim Żydom – Ida Haendel zdobyła VII nagrodę, a Bronisław Gimpel IX nagrodę. Druga edycja z 1952 r. i wszystkie kolejne odbyły się w Poznaniu.
_____
Już za kilka tygodni zaprosimy Państwa na nową wystawę czasową „Ramię przy ramieniu? Żydzi w polskich dążeniach niepodległościowych 1794-1918”. Opowiemy na niej o żydowskich bohaterach polskich powstań, których żywoty były podobne do losów Tadeusza Wieniawskiego.