Aktualności

Pracownia konserwacji Żydowskiego Instytutu Historycznego zakończyła konserwację zbioru kart pocztowych wysłanych z getta warszawskiego.

3 listopada 2015 r. prof. Anita Prażmowska, historyczka i wykładowczyni z London School of Economics przekazała do zbiorów ŻIH 45 kart pocztowych (w tym 13 dokumentów i 2 koperty).

- Wolą moją jest, aby karty pocztowe wysyłane z warszawskiego getta były w posiadaniu Stowarzyszenia ŻIH, a ich depozytariuszem został Żydowski Instytut Historyczny. Pocztówki są wyjątkowym świadectwem czasów minionych, oraz tego, do czego prowadzić może wypaczenie ideologii. Akt przekazania tego daru, ma dla mnie osobiste znaczenie, ponieważ znałam ludzi, do których należała korespondencja – powiedziała profesor Anita Prażmowska podczas uroczystego przekazania kart pocztowych w siedzibie ŻIH.

 Ze względu na stosunkowo dobry stan zachowania kartek i dokumentów, prace konserwatorskie ograniczyły się do oczyszczenia, podklejenia przedarć i prostowania kart.

 - Starałyśmy się jak najmniej ingerować w oryginalną substancję zabytkową – tłumaczy Violetta Bachur, kierowniczka Pracowni Konserwatorskiej Żydowskiego Instytutu Historycznego. – Po wykonaniu działań konserwatorskich obiekty zostały zabezpieczone w obwolutach poliestrowych i umieszczone w pudle bezkwasowym.

Tak zabezpieczone obiekty trafiły do Archiwum ŻIH.

O kartach

Nadawczyni listów, Tamara Deutscher, urodziła się w Łodzi w 1913 roku, jako Tamara Lebenhaft. W 1940 roku znalazła się we Francji i w przebraniu żołnierza udało się jej dostać do Wielkiej Brytanii. Współpracowała z Rządem RP na uchodźstwie i jako początkujący krytyk literacki nawiązała kontakt z polską emigracją w Londynie. Tam poznała dziennikarza, socjalistę Isaaca Deutschera, późniejszego biografa Józefa Stalina i Lwa Trockiego, komentatora wydarzeń „zimnej wojny” i wiadomości z bloku wschodniego. Adresatką listów i paczek była matka Tamary – Ester Lebenhaft, która mieszkała w getcie warszawskim pod adresem Niska 61/2.

Przesyłki trafiały do getta warszawskiego w 1942 roku dzięki pomocy znajomego Tamary – Stefana Rogasińskiego, pracownika placówki dyplomatycznej w Lizbonie. Poczta w getcie warszawskim obsługiwała jedynie Generalne Gubernatorstwo i państwa neutralne. Rogasiński wysyłał paczki do getta w Warszawie, a w listach do Tamary meldował, co wysłał jej rodzinie. Paczki wysyłane przez Rogasińskiego utrzymywały przy życiu bliskich Tamary, jednak nie uchroniło ich to od śmierci – cała jej rodzina zginęła w Zagładzie. Treść tych listów jest wstrząsającym świadectwem warunków życia w getcie oraz dowodem na wyzwanie przekazania w słowach tego, co się wydarzyło podczas okupacji niemieckiej.

Gdzie można obejrzeć karty pocztowe z getta warszawskiego?

Zakonserwowane karty pocztowe trafiły do Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego. Nie oznacza to jednak, że stały się przez to niedostępne dla tych, którzy chcieliby je obejrzeć. Wszyscy zainteresowani mogą zapoznać się z treścią kart on-line w Centralnej Bibliotece Judaistycznej.