78. rocznica aresztowania Emanuela Ringelbluma

Autor: Przemysław Batorski
7 marca 2022 roku przypadła 78. rocznica wykrycia przez Niemców bunkra „Krysia”, największej w okupowanej Warszawie kryjówki Żydów po upadku powstania w getcie. Uczciliśmy mieszkańców schronu – wśród nich Emanuela Ringelbluma, patrona ŻIH – oraz jego twórców, polską rodzinę Wolskich.
Uroczystości w miejscu bunkra Krysia, fot. Grzegorz Kwolek (ŻIH) (6).jpg

W krótkiej uroczystości 7 marca 2022 r. przy ul. Grójeckiej 77 w Warszawie wzięli udział Monika Krawczyk, dyrektor ŻIH, Dorota Stegienka, burmistrz Dzielnicy Ochota, Zygmunt Stępiński, dyrektor Muzeum Żydów Polskich POLIN, dr Halina Postek, kierownik działu edukacji Muzeum Getta Warszawskiego, Marek Hause, przedstawiciel Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, poseł Marek Rutka z Parlamentarnego Zespołu ds. Upamiętnienia Zbrodni Holocaustu w Babim Jarze – dla Europy Wolnej od Ludobójstwa i Nienawiści oraz Alicja Brudło, Dyrektor Ośrodka Kultury Ochoty.

Ringelblum_ŻIH.jpg [495.94 KB]
Emanuel Ringelblum

– Znajdujemy się w miejscu, które było ostatnią kryjówką Emanuela Ringelbluma, twórcy Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, aż do dekonspiracji 7 marca 1944 r. Na skutek donosu Niemcy weszli na posesję Wolskich i aresztowali wszystkich ukrywających się Żydów. Kilka dni później rozstrzelali ich w ruinach getta – powiedziała Monika Krawczyk, dyrektor ŻIH. Podkreśliła, że dzięki współpracy z Dzielnicą Ochota m.st. Warszawy w 2021 r. leżący w pobliżu skwer otrzymał imię Rodziny Wolskich – Polaków, którzy zbudowali schron „Krysia” pod szklarnią na swojej posesji. – W podziemnym schronie Ringelblum siedział przy stole i pisał swój esej Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej, planowany jako krótki tekst, który jednak rozrósł się do 200 stron długości.

– W tym miejscu, w schronie przygotowanym przez Wolskich, ukrywało się w szczytowym momencie nawet 40 osób, średnio około 34 – powiedziała Dorota Stegienka, Burmistrz Dzielnicy Ochota.

– Jesteśmy zaszczyceni, że możemy wziąć udział w tym wydarzeniu, jako członkowie Parlamentarnego Zespołu ds. Upamiętnienia Zbrodni Holocaustu w Babim Jarze – powiedział poseł Marek Rutka. – Jeszcze miesiąc temu byłem w Kijowie, w Babim Jarze i nie myślałem o tym, że wkrótce na to miejsce pamięci spadną rosyjskie bomby.

– Wczoraj był Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych, podczas którego szczególnie wspominaliśmy polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ponad 7000 polskich Sprawiedliwych, uznanych przez Instytut Yad Vashem, to tylko wierzchołek ogólnej liczby Polaków, którzy pomagali Żydom podczas okupacji. Pamiętajmy o tym, że siatka ludzi pracowała na każdego ocalałego z Zagłady.

Dyrektor Ośrodka Kultury Ochoty, Alicja Brudło, zaprosiła do udziału w wykładzie dr. Bartosza Borysa (ŻIH) o Emanuelu Ringelblumie i bunkrze „Krysia”, który odbędzie się dziś o 18:00 w siedzibie OKO przy ul. Grójeckiej 75. Ośrodek sąsiaduje bezpośrednio z miejscem upamiętnienia Emanuela Ringelbluma.

 

Zobacz Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej. Pisma z bunkra Emanuela Ringelbluma w naszej księgarni

Przemysław Batorski   redaktor strony internetowej ŻIH