Pamięć o tych ludziach jest najważniejsza | Podpisaliśmy porozumienie o współpracy z Muzeum Treblinka

Autor: Natasza Majewska
1 lutego 2024 roku podczas konferencji prasowej zorganizowanej w Żydowskim Instytucie Historycznym dyrektorka ŻIH Monika Krawczyk i dyrektor Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941-1944) Edward Kopówka podpisali porozumienie o współpracy przy tworzeniu nowej wystawy stałej Muzeum. Zespołem odpowiedzialnym za opracowanie wystawy będzie kierował prof. Andrzej Żbikowski, kierownik Działu Naukowego ŻIH.
okładka.jpg

Na spotkaniu był obecny dr Piotr Szpanowski, zastępca dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Konferencję rozpoczęła dyrektorka Monika Krawczyk, mówiąc o znaczeniu zbiorów przechowywanych w Żydowskim Instytucie Historycznym dla powstającej wystawy.

– W Żydowskim Instytucie Historycznym przechowywany jest zasób, który zapoczątkowała Żydowska Komisja Historyczna, zbierając i dokumentując zdarzenia związane z okresem okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej, aby zbrodnie niemieckie zostały udokumentowane zeznaniami i relacjami bezpośrednich świadków zagłady. ŻIH jest też miejscem, w którym przechowywane jest Archiwum Getta Warszawskiego. Działalność naszych naukowców gwarantuje najwyższy poziom historyczności, adekwatności, wykorzystania zbiorów. Obóz zagłady w Treblince został przez Niemców całkowicie zniszczony, ale dzięki relacjom grupy Oneg Szabat udało się pozyskać autentyczne dokumenty. Na uwagę zasługuje m.in. prezentowana w naszym gmachu na wystawie stałej relacja Jakuba Krzepickiego, który uciekł z Treblinki, a także plan obozu zagłady w Treblince pochodzący z 1942 roku opracowany z pamięci przez jednego z uciekinierów.

– W tej chwili w Muzeum Treblinka rozpoczęła się budowa nowoczesnego budynku muzealnego – mówił następnie dyrektor Edward Kopówka. – Należy wspomnieć, że osobą, która lobbowała budowę budynku był już błogosławionej pamięci Samuel Willenberg, przez długie lata jedyny żyjący więzień obozu zagłady. Teraz osobą, która promuje dalej i jest bardzo zaangażowana, jest wdowa po nim, Ada Krystyna Willenberg. Cieszę się, że te marzenia Samuela spełniają się. Sercem każdego obiektu muzealnego jest wystawa stała i jeszcze raz dziękuję, że Instytut wszedł we współpracę z nami, dziękuję prof. Andrzejowi Żbikowskiemu, który stanie na czele tego zespołu, dziękuję wszystkim pracownikom ŻIH-u, którzy wejdą w skład tego zespołu.

– Jesteśmy jako ŻIH zobowiązani wobec żydów warszawskich, ale nie tylko – rozpoczął swoje wystąpienie prof. Andrzej Żbikowski. – W Treblince został zamordowany prawie milion osób, byli to Żydzi z centralnej części Generalnego Gubernatorstwa, z Dystryktu Białystok. Wszystkim im jesteśmy winni pamięć. Pamięć o tych ludziach jest najważniejsza.

Następnie prof. Żbikowski opowiedział o swoim pomyśle na stworzenie wystawy stałej w Muzeum Treblinka.

– W Warszawie mamy kilka środowisk badaczy dziejów żydów polskich i Żydów, szczególnie warszawskich. Moim marzeniem jest, żeby każde z tych środowisk miało coś do powiedzenia w tym zespole, pokazało swoją wizję, wskazało na aspekty koniecznej wrażliwości i na oczekiwania społeczne. Zdajemy sobie sprawę, że minęło ponad osiemdziesiąt lat, w pamięci współczesnych warszawiaków inaczej to wygląda. Musimy zapytać, czego oni oczekują. Chcemy, żeby ta wystawa była w jakiś sposób i tradycyjna, i upamiętniała ludzi, i na swój sposób nowoczesna.

Następnie dyrektor Edward Kopówka przekazał na ręce Moniki Krawczyk medal „Zasłużony dla Muzeum Treblinka” przyznany Żydowskiemu Instytutowi Historycznemu, a dyrektor Krawczyk wręczyła dyrektorowi Kopówce odznakę pamiątkową ŻIH.

Cieszymy się, że wraz z podpisaniem porozumienia współpraca Żydowskiego Instytutu Historycznego i Muzeum Treblinka, prowadzona od ponad dwudziestu lat, jeszcze bardziej się zacieśniła. Wierzymy, że jej efektem będzie merytoryczna, wartościowa i interesująca wystawa w nowym gmachu Muzeum.    

 

Natasza Majewska   redaktorka strony internetowej ŻIH