Trzy sierpniowe rocznice. Relacja z seminarium edukacyjnego dla nauczycieli z Niemiec

Autor: Olga Szymańska
Ostatnie seminarium programu „Podziemne Archiwum Getta Warszawy” rozpoczęło się 1 sierpnia 2022 roku i trwało cztery dni. Program dla nauczycieli i edukatorów z Niemiec składał się z trzech wyjątkowych wydarzeń związanych z historią II wojny światowej.
79. rocznica powstania w Treblince, fot. Bartłomiej Sawka (ŻIH) (159).jpg

Fot. Bartłomiej Sawka (ŻIH)

 

Seminarium dla niemieckich nauczycieli zostało zrealizowane dzięki grantowi Kultura Inspirująca finansowanemu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i jest efektem współpracy między Żydowskim Instytutem Historycznym, Senatem w Berlinie oraz Instytutem Pileckiego – Oddział w Berlinie. W tym roku program składa się z dwóch części – berlińskiej, która odbyła się w czerwcu, i warszawskiej, a szkolenie prowadzą pracownicy obu Instytutów.

Fot. Grzegorz Kwolek (ŻIH)

 

1 sierpnia uczestników seminarium powitali dyrektor ŻIH Monika Krawczyk, dr Bartosz Borys, kierownik Działu Edukacji ŻIH i Alexander Kliymuk z Działu Edukacji berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego. Goście – niemieccy nauczyciele, edukatorzy i przewodnicy – odwiedzili wystawę stałą poświęconą Archiwum Ringelbluma i poznali historię budynku dawnej Głównej Biblioteki Judaistycznej, obecnie siedziby ŻIH. Cały dzień poświęcony był historii getta warszawskiego. Drogę, jaką przebywają dokumenty i artefakty z kolekcji Instytutu od skanowania i fotografowania do umieszczenia w cyfrowym repozytorium, opisał Krzysztof Czajka-Kalinowski, kierownik Działu Digitalizacji.

O deportacjach z getta, w wyniku których w komorach gazowych Treblinki zginęło prawie 300 tysięcy warszawskich Żydów, opowiedział dr Bartos Borys. Olga Szymańska z Działu Edukacji zabrała uczestników na spacer „Niezatarte ślady getta”, podczas którego zobaczyli ostańce przy ulicy Waliców i Chłodnej, kamienicę mieszczącą niegdyś najsłynniejszy gettowy teatr „Femina” i poznali okoliczności ucieczek z „dzielnicy zamkniętej”. Była to także wyjątkowa okazja, aby zobaczyć, jak Warszawa czci powstańców warszawskich. Tak jak inni warszawscy przechodnie, zatrzymaliśmy się o 17:00, by w godzinę „W” – 78. rocznicę rozpoczęcia powstania warszawskiego – oddać hołd żołnierzom i ofiarom powstania.

Nazajutrz nauczyciele uczestniczyli w obchodach 79. rocznicy buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II, który miał miejsce 2 sierpnia 1943 roku. W 2022 roku oddajemy szczególny hołd ofiarom niemieckiej operacji „Reinhardt”, planu zagłady Żydów polskich, wdrożonego w latach 1942-1943, który doprowadził do śmierci prawie 2 milionów osób. Obchody rocznicy powstania w Treblince, jednego z najważniejszych aktów oporu Żydów przeciw Zagładzie, są centralnym punktem tego upamiętnienia. Po zakończeniu uroczystości dr Bartosz Borys oprowadził uczestników seminarium po terenie byłego obozu śmierci. Po powrocie do Warszawy Olga Szymańska z Działu Edukacji zabrała gości na spacer śladami Henryka Goldszmita, znanego jako Janusz Korczak. Edukatorka opowiedziała o relacji Korczaka z miastem, pokazała kilka warszawskich adresów, z którymi był szczególnie związany, a ostatnim przystankiem był pomnik Korczaka, znajdujący się niedaleko miejsca, z którego cały sierociniec wyruszył przed 80 laty na Umschlagplatz.

3 sierpnia nauczyciele i edukatorzy wzięli udział w kongresie „Condemned to repeat. Challenges of teaching the history of the XX century”, zorganizowanym przez Instytut Pileckiego w Pałacu Staszica przy Krakowskim Przedmieściu. Dyrektor Monika Krawczyk i dr Bartosz Borys wzięli udział w panelu „Using the history of Nazism as a tool of civic education. Opportunities and limits”. Potem nauczyciele zwiedzali wystawę Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu” oraz udali się na spacer śladami powstania warszawskiego na Starym Mieście i jego okolicach.

W czwartek uczestnicy szkolenia odebrali dyplomy oraz podzielili się swoimi wrażeniami i doświadczeniami, a o 10:00 w holu Instytutu wzięli udział w premierze kartki pocztowej upamiętniającej Janusza Korczaka, przygotowanej przez ŻIH we współpracy z Pocztą Polską. 80 lat temu Korczak wraz ze Stefanią Wilczyńską i dziećmi z Domu Sierot poszedł na Umschlagplatz, na deportację do Treblinki.

 

#InspiringCulturePoland #InspiringCulture #KulturaInspirujaca

Projekt „Podziemne Archiwum Getta Warszawy - seminarium edukacyjne o losie polskich Żydów w czasie II wojny światowej skierowane do niemieckich nauczycieli” jest organizowany przez Żydowski Instytut Historyczny we współpracy z Instytutem Pileckiego – Oddział w Berlinie oraz Senatsverwaltung für Bildung, Jugend und Familie i dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura Inspirująca” na lata 2022-2023.

MKiDN_kolor_od_11.2021.png [64.32 KB]

Olga Szymańska   Edukatorka ŻIH