Aktualności

Po raz dziesiąty w Marszu Pamięci 22 Lipca wspominamy blisko 300 tysięcy żydowskich mieszkańców Warszawy, którzy w lecie 1942 roku zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince.

Szczególnie przywołamy pamięć o nauczycielach związanych z grupą Oneg Szabat, takich jak: Abraham Lewin, Emanuel Ringelblum, Eliasz Gutkowski, Izrael Lichtensztajn, czy też o Stefanii Szwajgier, kierowniczce gimnazjum dla dziewcząt przy ul. Długiej 55, a także polskich nauczycielach, którzy udzielali pomocy przyjaciołom z drugiej strony muru.

Wspólnie przejdziemy symboliczną trasę „od śmierci do życia”. Rozpocznie się ona o godz. 18:00 pod pomnikiem Umschlagplatz przy ul. Stawki 10, a zakończy przy ul. Stare Nalewki, w pobliżu Ogrodu Krasińskich, gdzie stanie specjalnie przygotowana na to wydarzenie instalacja artystyczna „Ławki” zaprojektowana przez architekta Jakuba Szczęsnego, którą będzie można oglądać do 31 sierpnia br.

– Na tym obszarze przed wojną znajdowało się wiele szkół żydowskich funkcjonujących w ramach powszechnego systemu oświaty. Były też w okolicy liczne chedery, Talmud-Tory, jesziwy i inne miejsca, gdzie trwała żydowska edukacja religijna. – zaznacza dyrektor ŻIH, Monika Krawczyk.

Na zakończenie Marszu przygotowaliśmy - we współpracy z Instytutem Mieczysława Wajnberga - premierę utworu elektroakustycznego "Nie zaszło u nas nic nowego" na podstawie „Dziennika” Abrahama Lewina w kameralnej obsadzie na skrzypce (Maria Sławek), flet (Ania Karpowicz), głos (Marta Grzywacz) i syntezator (Krzysztof Kozłowski). 

Żydowski Instytut Historyczny przygotował także specjalnie na tę okazję audiobook Dziennika Abrahama Lewina. W nagraniu wyreżyserowanym przez Agnieszkę Olsten usłyszymy aktora Jerzego Radziwiłowicza.

Trasa Marszu: pomnik Umschlagplatz (ul. Stawki róg ul. Dzikiej) – ul. Stawki – ul. Dubois – ul. Anielewicza – ul. Świętojerska – wzdłuż Ogrodu Krasińskich – ul. Stare Nalewki.

Wolontariusze będą rozdawać wstążki z imionami zamordowanych Żydów.

Kontakt:

promocja@jhi.pl

Zachęcamy Państwa do fotografowania swojego przemarszu i dzielenia się zdjęciami w mediach społecznościowych z hasztagami
#marszpamięci22lipca #marszpamieci22lipca #wstążkipamięci #wstazkipamieci

Organizator:

Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma

Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy. 

Działania towarzyszące finansowane są ze środków Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. 

Partnerzy Marszu Pamięci 22 lipca: 

1. Centrum Taubego 
2. Centrum Edukacji Obywatelskiej 
3. FINA Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny
4. Forum Dialogu
5. Forum Żydów Polskich
6. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego 
7. Fundacja Ochrony Pamięci Obozu Zagłady w Treblince „Pamięć Treblinki” 
8. Fundacja Shalom 
9. Hillel Warszawa 
10. JCC Warszawa  
11. Muzeum Getta Warszawskiego 
12. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN 
13. Muzeum Warszawy 
14. Prywatne Liceum Ogólnokształcące im. Zuzanny Ginczanki w Zespole Szkół Lauder-Morasha w Warszawie 
15. Stowarzyszenie Drugie Pokolenie – Potomkowie Ocalałych z Holocaustu
16. Stowarzyszenie „Dzieci Holokaustu” w Polsce  
17. Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny 
18. Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce 
19. Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
20. Zespół Szkół Lauder-Morasha w Warszawie

Patroni Medialni:  

1. „Chidusz” 
2. Dzieje.pl 
3. Jewish.pl
4. Radio RDC 

***

Czym była wielka deportacja?

22 lipca 1942 roku w getcie warszawskim rozpoczęła się̨ tzw. akcja likwidacyjna. Według niemieckich obwieszczeń Żydzi mieli być „przesiedleni na Wschód”. Codziennie z warszawskiego Umschlagplatzu do Treblinki deportowano od 3 do 8 tysięcy osób; w ciągu 46 dni trwania „akcji” drogę tę przebyło około 300 tysięcy Żydów.

Tylko garstce spośród tych, których zapędzono do pociągów, udało się wyskoczyć i uratować. Kilku uciekinierów z Treblinki wróciło do Warszawy i przekazało informacje o komorach gazowych, ale nie powstrzymało to deportacji. Żydzi ginęli nie tylko od gazu, wielu umarło z braku powietrza już podczas jazdy przepełnionymi wagonami bydlęcymi.

Kilka miesięcy później, 19 kwietnia 1943 roku, w obliczu nieuchronnej zagłady Żydzi postanowili z bronią w ręku walczyć o honor i godną śmierć. Po prawie miesiącu walk powstanie zostało stłumione przez okupanta, a Warszawa została uznana miastem „judenfrei”. Marsz Pamięci 22 lipca organizowany przez Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma od 2012 roku w rocznicę tych tragicznych wydarzeń poświęcony jest pamięci największej społeczności żydowskiej przedwojennej Europy.