„Nie rozumiem sztuki nowoczesnej”. Zobacz prace Reginy Mundlak w kolekcji ŻIH

Autor: Przemysław Batorski
Regina Mundlak urodziła się w 1887 r. w Kolaskach koło Łomży. Ta rysowniczka, graficzka, malarka mieszkała i wystawiała w Berlinie (koszty jej studiów pokrywał Max Liebermann), Paryżu i Warszawie. Do jej ulubionych tematów należały sceny z życia biedoty żydowskiej. Jak mówiła, nie rozumiała sztuki nowoczesnej. Fotografie jej prac ze zbiorów gminy żydowskiej w Berlinie należą do kolekcji ŻIH.
mundlak_błogosławieństwo_świec_zw_1.jpg

Regina Mundlak, „Błogosławieństwo świec”, przed 1938 r., zbiory ŻIH

 

mundlak_dwaj_żydzi_zw_1.jpg [497.16 KB]
„Dwóch starych Żydów”

W getcie warszawskim Regina Mundlak pracowała wraz z grupą innych malarzy i artystów w zakładzie produkującym osełki przy ul. Mylnej 18. Mimo posiadania stałego zatrudnienia, 25 sierpnia 1942 roku zostali zabrani wszyscy razem na Umschlagplatz i deportowani do obozu zagłady w Treblince. Jako kobieta, Regina Mundlak nie miała szans przeżycia tam dłużej niż kilka godzin.

Emanuel Ringelblum zanotował, co działo się podczas wielkiej deportacji na Umschlagplatz, gdzie o życiu lub śmierci decydował komendant „placu przeładunkowego”, zdemoralizowany żydowski policjant Mieczysław Szmerling:

„Szmerling wiedział tylko o jednym: o pieniądzach. Kto się u niego wykupił, tego zwalniał. Inteligencja żydowska nie miała pieniędzy i dlatego musiała pójść do Treblinki. Nie zapomnę, jak rzucił się na mnie z batogiem w ręku, ponieważ interweniowałem w sprawie pianistki Hanny Dickstein, malarki Reginy Mundlak i ekonomisty dr. I[zaaka] Lipowskiego. Zetknąłem się wtedy po raz pierwszy i ostatni ze Szmerlingiem. Szmerling powinien był już od dawna [gnić] na cmentarzu. Sprzyjało mu jednak szczęście. (…) Razem z żydowskimi pisarzami, malarzami, rzeźbiarzami i innymi [twórcami] zginęły ogromne skarby kultury, które przepadły na zawsze. Od razu po zabraniu kogoś sąsiedzi wdzierali się do jego mieszkania i wszystko pustoszyli. (…)”.

Zobacz więcej prac Reginy Mundlak

mundlak_żebrak_zw_1.jpg [494.85 KB]
„Żydowski żebrak”
Przemysław Batorski   redaktor strony internetowej ŻIH