Aktualności

Zdzisław Lachur, „Bojowniczka żydowska”, 1960 r.

Ludność żydowska, ocalała z wysiedlenia, budowała schrony. Kto mógł, chronił się do aryjskiej dzielnicy. Takich jednak było niewielu z różnych przyczyn.

Względny ten spokój trwał do dnia 18.01.1943. Rankiem tego dnia ludność getta zaskoczona została przez nowe wysiedlenie. W pierwszym rzędzie, na skutek zaskoczenia, wysiedlono około 3 tysięcy osób, przez dalsze trzy dni około 1000. Zabito według danych Rady Żydowskiej około 1250 ludzi. Schronów wykryto bardzo niewiele. Zachowanie się Służby Porządkowej [żydowskiej policji] było tym razem poprawne. Mimo, iż znane im były schrony, służba porządkowa nie wskazała żadnego. W tym drugim wysiedleniu poszczególne grupy ludności chwyciły już za broń i tym tłumaczy się ilość zabitych.

Pierwszym, który rzucił granatem ręcznym w Niemców, był tragarz żydowski o przezwisku «Ciomp». Dom z którego rzucił granat, drewniak na rogu ul. Zamenhofa i Niskiej, został oblany benzyną przez Niemców i spalony. O ile mi wiadomo, «Ciomp» wówczas ocalał.

Z drugiego wysiedlenia wryły mi się w pamięć epizody. Na ul. Wołyńskiej wykryto schron w piwnicy. Niemcy przez okna piwniczne rzucili pewną ilość ręcznych granatów, a po otwarciu drzwi wejściowych polecili wszystkim znajdującym się w schronie pojedynczo wychodzić z podniesionymi rękoma. W pewnym momencie wyszła ze schronu kobieta z wzniesioną do góry ręką, prowadząca drugą ręką 4-letnie dziecko, również z podniesionymi do góry rączkami. Widok owego «niebezpiecznego» dziecka z wzniesionymi do góry rączkami był tak wstrząsający, że i wśród szpaleru oprawców, którym szło dziecko z matką, zaległa śmiertelna cisza.