Aktualności

Uczestnicy uroczystości na ulicy Dow Bera Meiselsa. Fot. Hleb Burnashev (ŻIH)

Pobierz specjalną jednodniówkę ŻIH „Rabin wraca na Muranów”:

– Dziś ulica Dow Bera Meiselsa wraca do Warszawy, dzięki inicjatywie Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma i potomków rabina. Czujemy, że wraca do nas duch przedwojennej Warszawy – powiedziała dyrektor ŻIH, Monika Krawczyk. – Meisels był wielkim zwolennikiem starań o polską państwowość pod zaborami. Brał udział w zakupach broni dla powstańców listopadowych, zachęcał Żydów do popierania powstania krakowskiego w 1846 roku i jako naczelny rabin Warszawy uczestniczył w manifestacjach patriotycznych 1861 roku, za co był więziony przez Rosjan w Cytadeli.

– Planujemy specjalną wystawę poświęconą Żydom, którzy brali udział w polskich powstaniach narodowych – zapowiedziała Monika Krawczyk.

Po słowach dyrektor ŻIH hejnalistka ze Straży Miejskiej m.st. Warszawy odegrała hejnał Warszawy.

„Mieszkańców Polski powinniśmy więcej kochać”

– Mam nadzieję, że dzięki ulicy Dow Bera Meiselsa dzielnica, w której warszawscy Żydzi mieszkali, w której ginęli, gdzie wydarzyła się tragedia Zagłady, powróci do wspólnej pamięci. – powiedział Jarosław Sellin, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. – Linie istniejących tu przed wojną ulic zatarły się, ich nazwy uległy zapomnieniu. Dow Ber Meisels, wybitny patriota, w geście solidarności nakazał zamknięcie synagog, gdy kościoły katolickie zostały zbezczeszczone przez wojska rosyjskie w 1861 roku. Został wygnany przez Rosjan. Powrócił do ukochanego miasta, spoczywa na cmentarzu przy ulicy Okopowej.

Fot. Grzegorz Kwolek, Hleb Burnashev (ŻIH)

Jarosław Sellin przeczytał także fragment kazania rabina Dow Bera Meiselsa z 1861 roku:

Remu [XVI-wieczny rabin Krakowa Mojżesz Isserles] (…) oznajmia nam, że rodowitych mieszkańców Polski powinniśmy więcej kochać aniżeli mieszkańców wszystkich innych krajów. Albowiem oni rzeczywiście są naszymi braćmi, synami naszych przodków patriarchów, synami Eranego [Ezawa] i napisał, że suchy nawet kawałek chleba dobry jest ze spokojem w kraju polskim, gdzie nie nienawidzą nas i dozwalają nam trzymać się praw świętego zakonu naszego. (…).

Aleksander Ferens, Burmistrz Dzielnicy Śródmieście Miasta Stołecznego Warszawy, podkreślił, że upamiętnienie Meiselsa to nie pierwsza taka inicjatywa w ostatnich latach. – Władze miasta zdecydowały o nadaniu nazwy ulicy Stare Nalewki, by osoby, które chcą powracać do historii warszawskiej „dzielnicy północnej”, zyskały punkt orientacyjny. – Zaznaczył też, że ulica Meiselsa istniała w Warszawie w latach 1938-1939 w okolicy, w której obecnie znajduje się Muzeum POLIN.

– Mam nadzieję, że ten symboliczny gest sprawi, że warszawiacy będą chętniej sięgać do historii przedwojennych Żydów warszawskich – powiedział Artur Jóźwik, dyrektor Biura Kultury Miasta Stołecznego Warszawy, podkreślając, że niedawno na Muranowie pojawiła się także ulica Mieczysława Weinberga.

– Rabin musi studiować Torę, być patriotą lokalnym, dbać o mieszkańców swojej okolicy – powiedział rabin Yehoszua Ellis, reprezentujący Naczelnego Rabina RP Michaela Schudricha.

– Ludzi takich jak Dow Ber Meisels trudno uczcić, nie polonizując ich na siłę – powiedział Sebastian Rejak, pełniący obowiązki dyrektora American Jewish Committee Central Europe.  – Będąc stuprocentowym Żydem, wniósł tyle w życie lokalnej społeczności, że poczuwamy się do wspólnoty z nim.

Dziedzictwo rabina Meiselsa w Warszawie

Daniel Schlitner, potomek rabina Meiselsa, mieszkający w Warszawie od 20 lat, powiedział: – Jestem dumny z możliwości uczczenia dziedzictwa rabina: dziedzictwa, które wyraża się we współpracy, postawie miłości wobec sąsiadów, głęboko zakorzenionych wartości humanitaryzmu. Jestem zaszczycony, że mogę zabrać głos w imieniu całej mojej rodziny, pokoleń polskich Żydów, którzy żyli dumnie w tym kraju. Niezbadane są ścieżki Najwyższego. – Przypomniał też, że wnukiem rabina Meiselsa był Julian Kulski (1892-1976), podczas wojny komisaryczny prezydent Warszawy. W tym tygodniu także Julian Kulski zostanie uczczony w Warszawie – pomnik jego i Stefana Starzyńskiego stanie przy ogrodach Zamku Królewskiego.

– Obchodzimy dziś nie tylko nadanie ulicy imienia rabina Meiselsa, lecz również 74. rocznicę powołania Żydowskiego Instytutu Historycznego – powiedziała dyrektor Monika Krawczyk. – Dobry uczynek pociąga za sobą inne dobre uczynki. Już przed laty starałam się o upamiętnienie w Warszawie rabina Meiselsa. Dzisiejsze wydarzenie jest kontynuacją moich działań na rzecz wpisania do rejestru zabytków dworu cadyka w Górze Kalwarii, kopca Anielewicza oraz szpitala im. Bersohnów i Baumanów.

– Dow Ber Meisels nie żył obojętnie. Nie godził się na ograniczenie wolności, rozumiał, że kryzysy są potrzebne, aby nasze życie mogło być lepsze. Dziś rozpocznie się szabat, podczas którego będziemy czytali początek Księgi Rodzaju. Księga ta mówi, że nie należy ukrywać kryzysów, bo dzięki nim może nastąpić poprawa – zaznaczył rabin Szalom Dow Ber Stambler, imiennik rabina Meiselsa (imię Dow Ber składa się ze słów oznaczających „niedźwiedź” w języku hebrajskim i jidysz). Po jego słowach rabin Fleischman odmówił modlitwę El Male Rachamim za duszę rabina Meiselsa.

Na koniec uroczystości tabliczkę z nową nazwą ulicy odsłonili: Monika Krawczyk, Daniel Schlitner i Szalom Dow Ber Stambler.

______

Kim był Dow Ber Meisels?

Urodził się w 1798 r. w Szczekocinach na Śląsku. Po przeprowadzce do Krakowa został ortodoksyjnym rabinem, podobnie jak jego ojciec. Był także przedsiębiorcą, bankierem i przywódcą społeczności żydowskiej. Jako wybitny patriota, korzystał z każdej okazji, aby wspierać dążenia niepodległościowe. W 1856 r. został naczelnym rabinem Warszawy.

Rabin wraca na Muranów. Przeczytaj więcej o Dow Berze Meiselsie