Aktualności

Karol Sterling, urodzony w 1900 r. przy Senatorskiej 28, brat Władysława Kopalińskiego. Rozstrzelany przez Niemców w Warszawie w lipcu 1942 r.

Władysław Kopaliński urodził się w Warszawie 14 listopada 1907 roku jako Władysław Sterling. O swoim życiu przed wojną i rodzinie nie mówił właściwie wcale. Joanna Szczęsna, która przygotowała dla Gazety Wyborczej jego sylwetkę (książki ukazały się już po jego śmierci: Hasło Kopaliński. Ostatni encyklopedysta oraz Kopaliński. Życie przepołowione), też niewiele dowiedziała się o jego przedwojennym życiu. Znali się i przyjaźnili wiele lat i to rozmowom pani Joanny z Władysławem zawdzięczamy tę skromną wiedzę o rodzinie, jaką chciał się podzielić autor Słownika mitów i tradycji kultury.

O rodzicach Władysława wiemy, że byli właścicielami drukarni. Ojciec Władysława, Samuel, zmarł w 1933 roku. W ogłoszeniu o jego śmierci w „Naszym Przeglądzie” z 10 kwietnia tego roku napisano, że był właścicielem fabryki kopert. W gazetach znajdujemy też informację, że Regina Sterling wraz z synem Władysławem prowadziła drukarnię na ulicy Elektoralnej 8. Samuel Sterling urodził się około roku 1857, miał więc około 50 lat, gdy urodził się Władysław. Matka Regina z domu Wilner urodziła się około 1868 roku, była więc od niego o około 10 lat młodsza. Ślub wzięli w 1886 roku – tak wynika z informacji o rejestracji firmy z 1932 roku (Ogłoszenia Publiczne), gdzie pojawia się wzmianka o intercyzie, podpisanej przy okazji ślubu między Reginą i Samuelem. Z różnicy wieku między Samuelem i Reginą można wyciągnąć wniosek, że Regina mogła być drugą żoną Samuela.

W indeksach metryk na www.jri-poland.org nie ma ani jednej metryki tej rodziny. Mieszkali przy ulicy Senatorskiej, położonej w Warszawie w komisariacie XII, z którego księgi metrykalne nie zachowały się. Z nielicznych wypowiedzi Władysława Kopalińskiego o rodzinie wiadomo, że miał liczne rodzeństwo, które było od niego dużo starsze (starsi bracia i siostry przychodzili na świat pomiędzy rokiem 1887 a 1900). Władysław wspomina tylko jednego, ukochanego brata, który był mu najbliższy wiekiem i który zginął na jego oczach w Warszawie, w czasie okupacji. Został zastrzelony na ulicy Koziej, niedaleko miejsca gdzie się urodził i mieszkał. Znajdujemy go wśród studentów prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Karol Sterling urodził się w maju 1900 roku w domu przy ulicy Senatorskiej 28. Drugiego brata, Ignacego, znaleźliśmy w dokumentacji Sądu Grodzkiego w Warszawie – za zmarłego uznała go po wojnie jego żona Marianna. Z dokumentów wynika, że Ignacy Sterling, urodzony w 1887 roku, syn Samuela i Reginy zamieszkały w 1922 roku na Senatorskiej 24 (dom nr 467B) przyjął chrzest z powodu ślubu z żoną, która była katoliczką. Aresztowany w maju 1942, rozstrzelany został w lipcu tego samego roku.

Jedyną córkę Samuela i Reginy – Zofię – poznajemy z informacji o jej śmierci, zmarła w 1934 roku. Niezamężna, ale nie wiemy w jakim była wieku, kiedy zmarła.

Ciekawe, że w Kalendarzu Warszawy na rok 1903 pod adresem na Senatorskiej 28 znajdujemy Wacława Sterlinga, co pozwala domniemywać, iż Samuel był częścią rodu tych Sterlingów, z której pochodzili Seweryn, Kazimierz, Mieczysław, Izydor, Władysław i Wacław, synowie dwóch braci znanych z zainteresowań artystycznych: Lewka Sterlinga, nauczyciela muzyki, oraz Jakuba Sterlinga, właściciela odlewni żelaza w Tomaszowie Mazowieckim. Przypuszczamy, że Samuel mógł być synem Jakuba, bratem Seweryna Leopolda, który był lekarzem i działaczem społecznym, Mieczysława Mariana, krytyka sztuki i publicysty, Zdzisława Zachariasza, chemika, oraz Wacława, lekarza i dyrektora szpitala na Czystem, znanych również z zainteresowania sztuką. Rodzina Wilner w Warszawie pochodziła z Wilna.

To potomkowie słynnego Gaona z Wilna. Nie znaleźliśmy dokumentu, który by na to bezpośrednio wskazywał, jednak jest to prosty wniosek z informacji znalezionej w „Nowej Gazecie” z 1912 roku. Mowa w niej o przekazaniu przez Samuela i Reginę Sterlingów ofiary na ubogich przekupniów i przekupki dla uczczenia pamięci „nieodżałowanej ciotki naszej Rozalii z WILNER’ów ETTINGER’owej”. Na grobie Rozalii z kolei znajdujemy imię jej ojca – Motel (Mordka/Mordechaj). Niestety, brak informacji o bracie Rozalii, który był ojcem Reginy.

Z informacji metrykalnej oraz informacji z grobów na cmentarzu na Okopowej można zbudować niemal kompletne drzewo genealogiczne rodziny Wilner z Warszawy. Dzieci Markusa Motla Wilnera były prawnukami Gaona z Wilna. Wladysław Sterling Kopaliński był jego praprapraprawnukiem.

Władysław Kopaliński zmarł na miesiąc przed 100. urodzinami, 5 października 2007 r. w Warszawie.

_________

Odwiedź wystawę czasową „Ukryte oblicze. Gaon z Wilna” w ŻIH:

https://www.jhi.pl/wystawy/ukryte-oblicze-gaon-z-wilna-wystawa-czasowa,306