Menu
- Aktualności
- Wydarzenia
- Oneg Szabat
- Zbiory
- Nauka
- Wystawy
- Edukacja
- Wydawnictwo
- Genealogia
- O Instytucie
- Księgarnia na Tłomackiem
- Czasopismo „Tłomackie 3/5"
- Kwartalnik Historii Żydów
Michał Landy urodził się 25 stycznia 1844 roku w Warszawie. Uczęszczał do Gimnazjum Realnego i Warszawskiej Szkoły Rabinów.
W dniu 8 kwietnia 1861 r. odbył się pogrzeb sybiraka Ksawerego Stobnickiego. Uroczystości stały się zaczątkiem wielkiej patriotycznej manifestacji Polaków i Żydów na Placu Zamkowym w Warszawie. Została ona krwawo stłumiona przez Rosjan — zabrała życie dziesiątków bezbronnych osób i przeszła do historii jako akt męczeństwa i wspólnoty obu narodów w obliczu zaboru Ojczyzny i carskiej niewoli.
W manifestacji wziął udział również siedemnastoletni Michał Landy. Szedł na czele pochodu i został trafiony kulą w chwili, kiedy niósł krzyż upuszczony przez pobitego kolbami zakonnika. Rannego chłopca przeniesiono do apteki Steinerta, następnie został przewieziony przez ojca do szpitala św. Rocha. Zmarł w dniu 9 kwietnia. Pogrzeb odbył się na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej pod nadzorem policji.
Manifestacja z 8 kwietnia 1861 r. była przełomem otwierającym drogę do Powstania Styczniowego. Pamięć o tamtym zbrataniu Polaków i Żydów unieśmiertelnił Cyprian Norwid wierszem „Żydowie Polscy”.
Ty! jesteś w Europie — poważny Narodzie
Żydowski — jak pomnik strzaskany na Wschodzie,
Swoimi gdy złamki wszędzie się rozniesie,
Na każdym hieroglif unosząc odwieczny —
A człowiek północny, w sosnowym gdy lesie
Napotka cię, odbłysk zgaduje słoneczny
Ojczyzny! — co kędyś w niebieskim lazurze,
Jak Mojżesz się w wodzie pławiła Nilowej,
I mówi: „Jest wielkim, kto bywał tak w górze
I upadł tak nisko, i milczy jako wy.”
(...)
----------------------------------------
12 grudnia przy Krakowskim Przedmieściu 89 w Warszawie została odsłonięta tablica poświęcona Michałowi Landemu. W uroczystościach wzięli udział członkowie rodziny Michała Landego, przedstawiciele MKiDN, Społecznego Komitetu im. Michała Landego oraz Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Tablicę zaprojektował architekt i rzeźbiarz Tomasz Lec. Tekst polski napisał prof. Paweł Śpiewak, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma. Tablicę ufundowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.