Aktualności

Zapraszamy do zgłaszania propozycji referatów na międzynarodową konferencję „80 lat po Aktion «Reinhard» (1942-1943)”: reakcje społeczne i upamiętnienie, organizowaną przez Muzeum Getta Warszawskiego, Państwowe Muzeum na Majdanku i Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma. Konferencja odbędzie się w Warszawie w dniach 21-22 września 2022 r.

Na myśl o tych, których dane mi było widzieć na krótko, w drodze,

między jednym transportem a drugim, ogarnia mnie „epicki popłoch”.

Przepadają, uchodzą z mojej pamięci.

(Bogdan Wojdowski, Chleb rzucony umarłym)

Wiosną 1942 r. Niemcy – pod kryptonimem Akcja „Reinhard” – rozpoczęli deportacje i mordowanie Żydów z terenu Generalnego Gubernatorstwa oraz Bezirk Bialystok. Zabijano ich w trzech utworzonych w tym celu ośrodkach zagłady. Getto warszawskie było największym w okupowanej przez Niemców Europie. To właśnie z Warszawy, przez osiem tygodni, od 22 lipca do  21 września 1942 r. (święto Jom Kippur), bez przerwy odchodziły transporty do obozu zagłady w Treblince. Do listopada 1943 r., kiedy  Akcja „Reinhard” została zakończona, zamordowano ponad 1,5 mln Żydów polskich, a także z innych krajów okupowanej Europy. Konferencja, organizowana przez Muzeum Getta Warszawskiego i Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, odbywa się w 80. rocznicę rozpoczęcia akcji zagłady polskich Żydów.

Pierwszym celem konferencji jest zbadanie zbiorowych i indywidualnych reakcji dwóch społeczności, żydowskiej i polskiej, w okresie terroru oraz masowych deportacji do obozów zagłady. Drugim celem jest zbadanie i porównanie przebiegu akcji likwidacyjnych w getcie warszawskim oraz w różnych miejscach pięciu dystryktów Generalnego Gubernatorstwa. Ważne są dla nas także konsekwencje dla społeczności żydowskiej i relacji z ludnością nieżydowską. Trzecim celem jest zbadanie sposobów upamiętniania terenów byłych obozów utworzonych w ramach „Akcji „Reinhard”.

W  sposób szczególny chcielibyśmy zwrócić uwagę na:

• Plotki a fakty: kiedy do gett dotarły wiadomości o losie deportowanych?
• Żydzi w największych gettach: jak reagowali na informacje o losie deportowanych?
• Żydzi w małych i peryferyjnych gettach: jak reagowali na informacje o losie deportowanych?
• Działania Judenratów, Żydowskiej Służby Porządkowej oraz innych instytucji w przededniu i podczas deportacji.
• Ukrywanie się i ucieczka: reakcja rodzin żydowskich, kobiet żydowskich i jednostek na napływające informacje o Zagładzie: wiedza, świadomość a działanie.
• Dzienniki i listy: opisy deportacji w czasie ich trwania.
• Relacje Żydów i Polaków w gettach „otwartych” w świetle wiadomości o deportacjach.
• Świadkowie deportacji: Polacy w miastach, małych miasteczkach i wsiach wobec likwidacji gett; problem porzuconego mienia żydowskiego.
• Polacy mieszkający w pobliżu obozów śmierci: życie codzienne a aparat zagłady
• Pamiętnikarstwo: powojenne piśmiennictwo żydowskie i polskie na temat deportacji i Zagłady
• Artystyczne obrazy deportacji i zagłady (literatura, sztuka, kino, teatr)
• Upamiętnienie: tereny obozów zagłady 80 lat po Akcji „Reinhard”.

Organizatorzy zapraszają badaczy (w szczególności młodych naukowców) reprezentujących takie dyscypliny nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce jak: historia, socjologia, psychologia, politologia, archeologia, kulturoznawstwo, historia sztuki etc. do nadsyłania propozycji swoich wystąpień na planowanej konferencji na adres conference@jhi.pl. Termin nadsyłania zgłoszeń to 15 kwietnia 2022 r.

Do zgłoszenia o długości do 500 słów należy dołączyć krótki życiorys. O wyborze propozycji powiadomimy do 15 maja 2022 r. Pokrycie przez organizatorów kosztów przyjazdu uczestników do Warszawy oraz kosztów zakwaterowania w hotelu (do trzech noclegów) podczas konferencji jest zależne od wysokości przyznanej organizatorom dotacji. Przewidujemy publikację wybranych artykułów.

Komitet organizacyjny: prof. dr hab. Andrzej Żbikowski (ŻIH), dr Martyna Grądzka-Rejak (MGW), prof. Daniel Blatman (MGW).

Organizatorzy konferencji:

Konferencja jest częścią upamiętnienia 80. rocznicy zagłady Żydów w niemieckiej akcji „Reinhard"

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy