Aktualności

Purim zaczyna się 14 dnia żydowskiego miesiąca adar. W 2020 roku rozpocznie się 9 marca według kalendarza gregoriańskiego, a zakończy 11 marca. To niesamowicie pogodne, a nawet rozhulane święto. Z czego się cieszymy?

Otóż Purim obchodzimy na pamiątkę – Żydzi często świętują na pamiątkę czegoś – historii, która się ponoć rozegrała w perskim mieście Suza. Niegodziwy wezyr, Haman, próbował tam doprowadzić do zgładzenia Żydów, ale dzięki wstawiennictwu żydowskiej królowej Estery u króla Achaszwerosza (lub Ahaswerusa, niektórzy twierdzą, że pod tym imieniem kryje się panujący w V w. p.n.e. Kserkses), zamiast Żydów na śmierć skazano Hamana i jego synów. Nazwa święta pochodzi od słowa pur, los, gdyż Haman w swojej intrydze wspomagał się ciągnięciem losów, zaś zakończenie tej historii dowodzi, że wszystko zależy od woli Boga, a nie fatum czy przypadku.

Opowiada o tym biblijna Księga Estery, odczytywana (ze zwoju zwanego Megilat Ester) podczas Purim w synagogach. Wierni wcale nie zachowują przy tym powagi, tylko gwiżdżą i buczą za każdym razem, gdy pada imię Hamana, gdyż „imiona nikczemników powinny być wymazane”. Dzieci hałasują kołatkami. Święto w ogóle ma charakter bardzo ludowy i karnawałowy. 

Wyobraźcie sobie, że urządza się maskarady i wolno się przebrać za osobę przeciwnej płci, co we wszystkie inne dni roku jest surowo zakazane! Można też, a nawet należy, upić się „ad-lo-jada”, czyli do tego stopnia, żeby przestać odróżniać szlachetnego Mardocheusza (Mordechaja, wuja Estery) od łotra Hamana. Sens tego zwyczaju polega podobno na przypomnieniu, że Bóg działa również z ukrycia w sposób nie podlegający racjonalnym wyjaśnieniom.

Wolno także kpić z autorytetów, w czym specjalizowali się uczniowie jesziw chodzący po domach i w zamian za poczęstunek odgrywający scenki, których bohaterami oprócz postaci z Księgi Estery bywali np. rabini stojący na czele ich szkół. Te purimszpilen (purim szpil – sztuka purimowa) dały właściwie początek żydowskiemu teatrowi w ogóle.

Inne purimowe obyczaje to rozdawanie jałmużny (trzeba obdarować co najmniej dwie osoby), dawanie podarków przyjaciołom, na przykład wina czy trójkątnych ciastek z nadzieniem zwanych hamantaszami, czyli uszami Hamana, urządzanie przyjęć, bali dobroczynnych i zbiórek pieniędzy na cele charytatywne. W przeddzień Purim wierni tradycji Żydzi poszczą, tak jak pościła Estera przed udaniem się do króla z prośbą o ratunek dla Żydów.

Więcej reklam na Purim znajdziesz na stronie Centralnej Biblioteki Judaistycznej

Projekt współfinansowany ze środków Taube Philantropies.

The project is generously supported by the Taube Philantropies.