Przejdź do menu głównego
Przejdź do treści

A-

A+

Strona główna
Aktualności

Aktualności

1 (43).jpg

Zmiana godzin otwarcia czytelni

W kwietniu nastąpiła zmiana godzin otwarcia czytelni.

Grafiki na stronę(14).png

Kalendarium ŻIH na kwiecień 2025

fot. Danuta Matloch.jpg

Dr Michał Trębacz dyrektorem Żydowskiego Instytutu Historycznego

Grafiki na stronę(5).png

Pracuj w ŻIH!

Projekt „Synagoga w Oni (Gruzja) – ślady polskiego i gruzińskiego dziedzictwa w Izraelu”

Projekt skierowany jest do studentów z Polski, Gruzji i z Izraela, a jego celem jest pokazanie dziedzictwa polskich Żydów, które stało się inspiracją dla Żydów w Gruzji, a następnie mitem dla Żydów gruzińskich osiadłych w Izraelu.
Raport „Likwidacja żydowskiej Warszawy”

Ostatni raport Oneg Szabat zachowany w kolekcji Podziemnego Archiwum Getta Warszawy to dokument z 15 listopada 1942 r. zatytułowany „Likwidacja żydowskiej Warszawy”. Dotyczył przebiegu wielkiej akcji wysiedleńczej z getta warszawskiego w dniach 22 lipca – 21 września 1942 r. oraz funkcjonowania obozu zagłady w Treblince.
Z Bożą pomocą. Kalonimus Kalman Szapiro, rabin z getta warszawskiego

Kalonimus Kalman Szapiro był charyzmatycznym cadykiem z podwarszawskiego Piaseczna, wybitnym mówcą, innowacyjnym pedagogiem. Mimo osobistej tragedii, która „odarła go z całej nadziei”, nie porzucił misji umacniania swoich słuchaczy w wierze. Jego kazania głoszone w getcie „robiły wielkie wrażenie i ogromnie pobudzały żydowskie serca”. Spuścizna Szapiry zachowana w Archiwum Ringelbluma, na którą składają się podręczniki dla młodzieży, kazania i osobiste notatki, stanowi jedno z ostatnich świadectw chasydyzmu w Polsce.
Natan Koniński

Natan (Nusen) Koniński był uchodźcą z Koszalina. W Archiwum Ringelbluma zachowały się liczne opracowania jego autorstwa, m.in. Oblicze dziecka żydowskiego, w którym opisał los żydowskich dzieci w czasie okupacji. Był również kopistą – ogółem zachowało się 27 tekstów spisanych jego ręką. Prawie nic nie wiemy o losach Konińskiego, nieznane pozostają również okoliczności jego śmierci.
„Dziennik” Heńka Fogla

Nakładem Wydawnictwa Żydowskiego Instytutu Historycznego ukazała się kolejna publikacja z serii „Dzienniki”. Relacja Heńka Fogla w opracowaniu Adama Sitarka i Ewy Wiatr jest ostatnim znanym dokumentem osobistym powstałym w getcie łódzkim, który nie został dotychczas wydany drukiem w języku polskim.
Zdobione zwoje Estery w zbiorach ŻIH

W związku z planowaną na 24 października premierą dwutomowej publikacji Dagmary Budzioch „Zdobione zwoje Estery ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego na tle tradycji dekorowania megilot Ester w XVII i XVIII wieku. Zarys problematyki”, zachęcamy do zapoznania się z przygotowaną przez autorkę książki prezentacją o dekorowanych zwojach Estery. Prezentacja jest dostępna w portalu DELET.
Wiadomość od Ringelbluma

Zapraszamy do udziału w akcji społecznej, która odbędzie się w Warszawie w dniach 29.10 – 21.11.2019 r.
Polenaktion! Październik 1938 r. Historia wypędzonych z Niemiec

26 października 1938 r. szef służby bezpieczeństwa Rzeszy, Reinhard Heydrich – w odpowiedzi na uchwalenie przez Sejm polski w dniu 31 marca 1938 r. ustawy o pozbawianiu obywatelstwa – ogłosił rozporządzenie o natychmiastowym wydaleniu z Niemiec wszystkich polskich Żydów. 28 października na granicznych stacjach znalazło się ok. 17 tysięcy Żydów z polskim obywatelstwem. Większość – ok. 8 tysięcy – przetransportowano do Zbąszynia, gdzie na terenie dawnych koszar utworzono obóz przejściowy.
Najpilniejszy ze wszystkich. Perec Opoczyński

Trudna sytuacja finansowa nie pozwoliła Perecowi Opoczyńskiemu oddać się twórczości literackiej. „Zawsze czułem w sobie owo pragnienie, ale nigdy nie miałem materialnych możliwości, by się temu poświęcić”, pisał. Przed wojną był literatem i dziennikarzem, w getcie udało mu się zdobyć posadę listonosza. Codzienna wędrówka po ulicach zamkniętej dzielnicy i obserwacja koszmaru egzystencji jej mieszkańców stały się podstawą serii drobiazgowych reportaży, które przekazywał do Archiwum Ringelbluma. Zginął, schwytany w obławie, w styczniu 1943 r.
Sukot, czyli Święto Szałasów

13 października po zachodzie słońca rozpoczyna się święto Sukot. Jego nazwę można przetłumaczyć jako Święto Szałasów lub Święto Namiotów. Zgodnie z biblijnym nakazem, Święto Szałasów obchodzi się przez siedem dni, od 15 do 21 dnia miesiąca tiszri, na pamiątkę wyjścia Żydów z Egiptu i ich czterdziestoletniej wędrówki przez pustynię.
Obchody Upamiętniające Ofiary Getta Ławkowego na UW

Podczas obchodów przemawiać będzie m.in. dr Helena Datner z Żydowskiego Instytutu Historycznego.
W gruncie rzeczy był nieśmiałym człowiekiem. Marek Edelman

2 października mija 10. rocznica śmierci Marka Edelmana. W tym roku obchodzimy również 100. rocznicę jego urodzin.
Nad jednym słowem siedzieć całymi dniami. Rozmawiamy z tłumaczami Archiwum Ringelbluma. Część druga

W projekt przełożenia na język polski ponad 35 tysięcy stron dokumentów zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawy zostało na przestrzeni wielu lat zaangażowanych kilkadziesiąt osób. Efektem ich pracy jest 38-tomowe wydawnictwo dostępne dziś w formie drukowanej i cyfrowej. Z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza poprosiliśmy tłumaczy, redaktorów i koordynatorów pełnej edycji Archiwum Ringelbluma, aby opowiedzieli o swojej pracy. Przeczytaj drugą część artykułu.
Nad jednym słowem siedzieć całymi dniami. Rozmawiamy z tłumaczami Archiwum Ringelbluma. Część pierwsza

W projekt przełożenia na język polski ponad 35 tysięcy stron dokumentów zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawy zostało na przestrzeni wielu lat zaangażowanych kilkadziesiąt osób. Efektem ich pracy jest 38-tomowe wydawnictwo dostępne dziś w formie drukowanej i cyfrowej. Z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza poprosiliśmy tłumaczy, redaktorów i koordynatorów pełnej edycji Archiwum Ringelbluma, aby opowiedzieli o swojej pracy.
Musimy znaleźć Archiwum!

Pamiętajcie! Leży tam pod ruinami skarb narodowy. Jest tam Archiwum Ringelbluma. […] Nawet jeśli jest tam pięć pięter ruin, musimy znaleźć Archiwum” — apelowała Rachela Auerbach podczas obchodów trzeciej rocznicy wybuchu powstania w getcie. Dzięki jej staraniom i niezłomnej postawie osób świadomych wagi dokumentów ukrytych w piwnicy szkoły Borochowa, w dniu 18 września 1946 r. odkopano pierwszą część Podziemnego Archiwum Getta Warszawy.
Wielka Szpera w getcie łódzkim

Najtragiczniejszym momentem w dziejach getta stała się „Wielka Szpera”. Była to akcja wysiedleń do obozu zagłady, której ofiarami padły dzieci poniżej 10. roku życia oraz ludzie starsi powyżej 65. roku życia, a także chorzy i ci, którzy nie pracowali. W czasie trwania „Wielkiej Szpery”, pomiędzy 5 a 12 września 1942 roku, do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem wywieziono ponad 15 tysięcy osób.
Wywiad z Janem Rochwergerem

W dniu 28.08.2019 w wieku 103 lat zmarł nasz wieloletni pracownik i kolega Jan Rochwerger. Chcielibyśmy przypomnieć rozmowę, jaką z panem Janem przeprowadziła nasza pracowniczka naukowa Ewa Koźmińska-Frejlak. Wywiad ukazał się w czasopiśmie „Midrasz” w 2005 r.
Z czego żyli Żydzi w getcie warszawskim? Jerzy Winkler

Dostęp do materiałów statystycznych i ważnych dokumentów urzędowych Rady Żydowskiej Oneg Szabat miało dzięki Jerzemu (Icchakowi) Winklerowi. Jest on również autorem kilku prac przygotowanych specjalnie dla Archiwum, m.in. opracowania Getto walczy z niewolą gospodarczą. Jerzy Winkler został zamordowany w Treblince w sierpniu 1942 r. Miał trzydzieści kilka lat.
Chleb ma złoty kolor. Salomea Ostrowska

Jakiekolwiek informacje o Salomei Ostrowskiej możemy uzyskać tylko pośrednio – analizując jej teksty przygotowane dla Oneg Szabat. Dzięki pracy w patronacie kwarantanny przy ul. Leszno 109/111 mogła przekazać do Archiwum Ringelbluma opis działalności tej instytucji. W oparciu o 18 wywiadów przeprowadzonych z byłymi więźniami obozu dla przesiedleńców w Pomiechówku, napisała tekst „Obóz śmierci – Pomiechówek”. Nie wiadomo, kiedy i gdzie zginęła.
Odbicie twarzy w „innym” — Portret mężczyzny w stroju orientalnym Samuela Hirszenberga

W zbiorach sztuki Żydowskiego Instytutu Historycznego, utworzonych po wojnie z ocalonych pozostałości żydowskiej kultury, znajdują się dwa — szczególnie ważne dla kolekcji — przykuwające uwagę, portrety. Oba namalowane techniką olejną na płótnie.
{{ item.title }}

{{ item.description }}

WCZYTAJ WIĘCEJ

© Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma