Przejdź do menu głównego
Przejdź do treści
Header Menu
Wesprzyj
Kontakt
Wizyta
A-
A+
PL
EN
Menu
Aktualności
Wydarzenia
Oneg Szabat
O Archiwum Ringelbluma w skrócie
Biogramy członków grupy Oneg Szabat
Historie z Podziemnego Archiwum Getta Warszawy
O Programie Oneg Szabat
Projekty Programu Oneg Szabat
Tłumaczenia Archiwum Ringelbluma na angielski
Publikacje
Edukacja
Ambasadorowie
Upamiętnienie
Wystawy
Pełna edycja Archiwum Ringelbluma
Zbiory Archiwum Ringelbluma online
Zbiory
Regulamin korzystania ze zbiorów
Zbiory online
Centralna Biblioteka Judaistyczna
DELET
Opis zbiorów
Digitalizacja
Archiwum
FAQ
Sztuka
Opis zbiorów muzealnych
Dokumentacja Dziedzictwa
Opis zbiorów
Biblioteka
Opis zbiorów
Katalog elektroniczny biblioteki
Bazy danych
Materiały pomocnicze
Nowości biblioteki
Zaproponuj do zbiorów
Konserwacja
Inwentarze
Program „Zapisz jako…” Pomóż zachować obrazy przeszłości
Nauka
Seminaria naukowe
Projekt EHRI
Obszary badań
Polski Słownik Judaistyczny
Konkurs im. Majera Bałabana
Wirtualna encyklopedia getta warszawskiego
Badanie grobów wojennych
Wystawy
„Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu”
Mała Synagoga na Tłomackiem
Serce tamtego miasta
O wystawie
Program wydarzeń towarzyszących
Mapa wystawy
Kup bilet
Godziny otwarcia
Edukacja
Oferta zajęć edukacyjnych
Spacery
Wykłady i zajęcia
Warsztaty
Warsztaty w ramach projektu Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe
Oprowadzania po wystawach
Uczniowie
Słonimscy – gra terenowa
Studenci
Nauczyciele
Akademie dla nauczycieli
Konkursy
Seniorzy
Wydawnictwo
O Wydawnictwie ŻIH
Współpraca promocyjna i recenzje
Wydaj u nas książkę
Genealogia
Szukanie korzeni
Historia nazwisk
Potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego
Wyjątkowe historie
Możesz pomóc
Kontakt
O Instytucie
Misja
Historia
Rada Programowa
Dyrekcja
Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe – Fundusze Norweskie i EOG
Instytucje partnerskie
Wesprzyj
Kontakt
Wolontariat w ŻIH
Dostępność
Księgarnia na Tłomackiem
O Księgarni na Tłomackiem
Czasopismo „Tłomackie 3/5"
Kwartalnik Historii Żydów
Kwartalnik online
Social Menu
Strona główna
Aktualności
Archiwum Ringelbluma i Oneg Szabat
Aktualności
W 124. rocznicę urodzin Emanuela Ringelbluma
Wspominamy dziś Emanuela Ringelbluma i dzieło przez niego stworzone w 124. rocznicę urodzin.
Szczepienia w warszawskim getcie, czyli jak powstrzymać epidemię
Kalendarium ŻIH na marzec 2024
„Zostawiliśmy i ochroniliśmy nasze bogate dziedzictwo”. 77. rocznica odnalezienia pierwszej części Archiwum Ringelbluma – Podziemnego Archiwum Getta Warszawy
Przeglądaj:
Wszystkie kategorie
Archiwum Ringelbluma i Oneg Szabat
Getto warszawskie
Getto łódzkie
Zagłada
Genealogia
Publikacje ŻIH
Żydowska Warszawa
Relacje
Postacie
Historia Żydów
Duchowość
Żydowski Instytut Historyczny
Kultura
Eliasz Gutkowski. Drugi sekretarz Archiwum Ringelbluma
Nauczyciel, działacz społeczny i polityczny, drugi sekretarz Archiwum Ringelbluma, członek kierownictwa grupy Oneg Szabat. W getcie pomagał innym Żydom, chociaż sam z trudem utrzymywał żonę i syna. Współuczestniczył w przygotowaniu relacji uciekinierów z obozów zagłady w Chełmnie nad Nerem i Sobiborze.
Księga parówki, czyli jak „walczono” z tyfusem w getcie warszawskim
W getcie warszawskim panowały fatalne warunki sanitarne. Z tego powodu regularnie pojawiały się przypadki tyfusu. Niemcy szczególnie bali się tej choroby i obwiniali Żydów o jej rozprzestrzenianie. Przymusowe dezynfekcje, tak zwane parówki, były jeszcze jednym sposobem na nękanie ludności getta warszawskiego. Perec Opoczyński, pisarz i współpracownik grupy Oneg Szabat, poświęcił im reportaż „Księga parówki”.
Eliezer Lipe Bloch
Jeden z kluczowych współpracowników Emanuela Ringelbluma. Jego zdolności organizacyjne były bezcenne dla powodzenia projektu "Dwa i pół roku wojny". Zdobywał żywność i ubrania dla nędzarzy w getcie oraz pieniądze dla Żydowskiej Organizacji Bojowej. Schwytany przez Niemców, mimo możliwości ucieczki z obozu pracy, postanowił pozostać ze swoimi towarzyszami aż do śmierci.
Szmuel Szajnkinder
Był piłkarzem i dziennikarzem sportowym. We wrześniu 1939 r. wziął udział w obronie Warszawy, następnie pracował w Centrali Kuchen Ludowych Żydowskiej Samopomocy Społecznej, gdzie poznał Emanuela Ringelbluma. Współpracę z Oneg Szabat rozpoczął prawdopodobnie na początku 1942 r. – przekazał do Archiwum swój dziennik, a także kilka relacji, m.in. z kampanii wrześniowej. Szmuel Szajnkinder zginął podczas wielkiej akcji likwidacyjnej latem 1942 roku.
Mordechaj Szwarcbard
Jeden z najbardziej pracowitych członków Oneg Szabat, jego rękopisy pojawiają się w ok. 170 dokumentach Archiwum. Szwarcbard był aktywnym działaczem Poalej Syjon-Lewicy. W Oneg Szabat przeprowadzał wywiady z uchodźcami; napisał wiele raportów, szczególnie na temat warunków panujących w różnych obozach pracy w 1940 i 1941 roku, sporządzał również kopie dokumentów, m.in. notatek Emanuela Ringelbluma. Został zamordowany latem 1942 r., najprawdopodobniej razem z żoną Miriam i synem Danielem został wywieziony do Treblinki podczas wielkiej akcji likwidacyjnej.
Bernard (Berisz) Kampelmacher
Nauczyciel i społecznik. W Archiwum Ringelbluma zachowało się kilkanaście szkiców jego autorstwa dotyczących historii Żydów w Grodzisku Mazowieckim oraz wybranych miejscowości powiatu sochaczewskiego: Podkowy Leśnej, Wiskitek i Sochaczewa. Włączał się również w próby poprawy fatalnej sytuacji szkolnictwa w getcie warszawskim. W początkach 1942 r. zaraził się tyfusem i zmarł.
Szyja Rabinowicz
Przed wojną był właścicielem wytwórni dachówek. Znaczną część zysków przekazywał na wspieranie kultury żydowskiej, m.in. instytutu JIWO. W getcie brał czynny udział w pracach Oneg Szabat, był także nieformalnym łącznikiem między Oneg Szabat a Bundem. Po śmierci żony i młodszej córki w 1943 r. próbował się ocalić kupując fałszywy paszport do jednego z krajów Ameryki Południowej. Z Hotelu Polskiego trafił do obozu przejściowego w Bergen Belsen, a stamtąd w dniu 11 października 1943 roku Niemcy deportowali go do Auschwitz-Birkenau. Został zamordowany natychmiast po przyjeździe do obozu.
Ku pamięci przyszłych pokoleń i dla całego świata. Abraham Lewin
Trudno ogarnąć myślą i spisać na papierze to, co się dzieje z narodem żydowskim – ta konstatacja przewija się przez cały „Dziennik” Lewina i właściwie spaja go w całość. Lewin pisze codzienną kronikę getta – dokumentuje pogarszające się warunki życia, głód, choroby, narastający terror, w końcu wielką akcję likwidacyjną oraz losy pozostawionych przy życiu, którzy „wloką żywot przesiąknięty goryczą” i nad którymi „łopoczą skrzydła śmierci”. Nie zaprzestaje pracy również po wywózce jego żony Luby do Treblinki.
Nechemiasz Tytelman
Jeden z najbliższych współpracowników Oneg Szabat, działacz Poalej Syjon Lewicy, współzałożyciel klubu sportowego „Sztern“ („Gwiazda“). Najważniejszym wkładem Tytelmana w prace Oneg Szabat było zbieranie materiałów dotyczących folkloru getta warszawskiego, w tym dowcipów, anegdot, popularnych piosenek ulicznych. Został zabity w 1943 roku. Okoliczności jego śmierci nie są znane.
Icchak Giterman
Icchak Giterman był wieloletnim dyrektorem Jointu w Polsce, niestrudzonym działaczem społecznym. Ringelblum – z którym organizował pomoc dla polskich Żydów wysiedlonych do Zbąszynia w ramach Polenaktion – pisał, że był człowiekiem myślącym nieprzeciętnie, który w każdej sprawie miał swoje własne zdanie. Podczas wojny wspierał organizacje podziemne, organizował pomoc dla innych gett, a od maja 1940 r. wchodził w skład zarządu i był darczyńcą grupy Oneg Szabat. W getcie stracił żonę i syna. Sam zdobył fałszywy argentyński paszport, ale zrezygnował z możliwości ucieczki. Został zastrzelony przez Niemców w dniu 18 stycznia 1943 r.
Archiwum Ringelbluma w Bibliotece Narodowej Ossolineum
Ukazała się antologia tekstów z Archiwum Ringelbluma wydana nakładem Wydawnictwa Ossolineum w serii Biblioteka Narodowa w opracowaniu Marty Janczewskiej i prof. Jacka Leociaka.
Rozproszony kontakt. Fotografie z Archiwum Ringelbluma na nowo odczytane
Książka pod redakcją Anny Duńczyk-Szulc jest efektem wystawy „Światło negatywu / Obrazy z Archiwum Ringelbluma i archiwum Jerzego Lewczyńskiego / na nowo odczytane” prezentowanej w ŻIH w dniach 26 kwietnia — 25 sierpnia 2019 r. Publikacja po raz pierwszy udostępnia w całości, a także w nowym opracowaniu i w nowym ujęciu, zbiór fotografii odnaleziony w 1946 roku w ósmej skrzynce Podziemnego Archiwum Getta Warszawy.
Raport „Likwidacja żydowskiej Warszawy”
Ostatni raport Oneg Szabat zachowany w kolekcji Podziemnego Archiwum Getta Warszawy to dokument z 15 listopada 1942 r. zatytułowany „Likwidacja żydowskiej Warszawy”. Dotyczył przebiegu wielkiej akcji wysiedleńczej z getta warszawskiego w dniach 22 lipca – 21 września 1942 r. oraz funkcjonowania obozu zagłady w Treblince.
Z Bożą pomocą. Kalonimus Kalman Szapiro, rabin z getta warszawskiego
Kalonimus Kalman Szapiro był charyzmatycznym cadykiem z podwarszawskiego Piaseczna, wybitnym mówcą, innowacyjnym pedagogiem. Mimo osobistej tragedii, która „odarła go z całej nadziei”, nie porzucił misji umacniania swoich słuchaczy w wierze. Jego kazania głoszone w getcie „robiły wielkie wrażenie i ogromnie pobudzały żydowskie serca”. Spuścizna Szapiry zachowana w Archiwum Ringelbluma, na którą składają się podręczniki dla młodzieży, kazania i osobiste notatki, stanowi jedno z ostatnich świadectw chasydyzmu w Polsce.
Natan Koniński
Natan (Nusen) Koniński był uchodźcą z Koszalina. W Archiwum Ringelbluma zachowały się liczne opracowania jego autorstwa, m.in. Oblicze dziecka żydowskiego, w którym opisał los żydowskich dzieci w czasie okupacji. Był również kopistą – ogółem zachowało się 27 tekstów spisanych jego ręką. Prawie nic nie wiemy o losach Konińskiego, nieznane pozostają również okoliczności jego śmierci.
Wiadomość od Ringelbluma
Zapraszamy do udziału w akcji społecznej, która odbędzie się w Warszawie w dniach 29.10 – 21.11.2019 r.
Polenaktion! Październik 1938 r. Historia wypędzonych z Niemiec
26 października 1938 r. szef służby bezpieczeństwa Rzeszy, Reinhard Heydrich – w odpowiedzi na uchwalenie przez Sejm polski w dniu 31 marca 1938 r. ustawy o pozbawianiu obywatelstwa – ogłosił rozporządzenie o natychmiastowym wydaleniu z Niemiec wszystkich polskich Żydów. 28 października na granicznych stacjach znalazło się ok. 17 tysięcy Żydów z polskim obywatelstwem. Większość – ok. 8 tysięcy – przetransportowano do Zbąszynia, gdzie na terenie dawnych koszar utworzono obóz przejściowy.
Najpilniejszy ze wszystkich. Perec Opoczyński
Trudna sytuacja finansowa nie pozwoliła Perecowi Opoczyńskiemu oddać się twórczości literackiej. „Zawsze czułem w sobie owo pragnienie, ale nigdy nie miałem materialnych możliwości, by się temu poświęcić”, pisał. Przed wojną był literatem i dziennikarzem, w getcie udało mu się zdobyć posadę listonosza. Codzienna wędrówka po ulicach zamkniętej dzielnicy i obserwacja koszmaru egzystencji jej mieszkańców stały się podstawą serii drobiazgowych reportaży, które przekazywał do Archiwum Ringelbluma. Zginął, schwytany w obławie, w styczniu 1943 r.
Nad jednym słowem siedzieć całymi dniami. Rozmawiamy z tłumaczami Archiwum Ringelbluma. Część druga
W projekt przełożenia na język polski ponad 35 tysięcy stron dokumentów zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawy zostało na przestrzeni wielu lat zaangażowanych kilkadziesiąt osób. Efektem ich pracy jest 38-tomowe wydawnictwo dostępne dziś w formie drukowanej i cyfrowej. Z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza poprosiliśmy tłumaczy, redaktorów i koordynatorów pełnej edycji Archiwum Ringelbluma, aby opowiedzieli o swojej pracy. Przeczytaj drugą część artykułu.
Nad jednym słowem siedzieć całymi dniami. Rozmawiamy z tłumaczami Archiwum Ringelbluma. Część pierwsza
W projekt przełożenia na język polski ponad 35 tysięcy stron dokumentów zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawy zostało na przestrzeni wielu lat zaangażowanych kilkadziesiąt osób. Efektem ich pracy jest 38-tomowe wydawnictwo dostępne dziś w formie drukowanej i cyfrowej. Z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza poprosiliśmy tłumaczy, redaktorów i koordynatorów pełnej edycji Archiwum Ringelbluma, aby opowiedzieli o swojej pracy.
{{ item.title }}
{{ item.description }}
WCZYTAJ WIĘCEJ
Firmy Rotator
Serwis wykorzystuje pliki cookie do celów statystycznych. Jeśli się na to nie zgadzasz, wyłącz obsługę plików cookie w swojej przeglądarce internetowej.
Zamknij
.png)
.png)
